Samen Beslissen
Bij Samen Beslissen zoeken mensen samen met een zorgverlener naar de behandeling of zorg die het beste bij hem of haar past. Wat het beste past, hangt af van wat iemand belangrijk vindt. Samen Beslissen gebeurt in één of meer gesprekken. Daarin bespreken zorggebruiker en zorgverlener samen alle mogelijkheden en wat deze betekenen voor iemands leven.
Samen Beslissen verbetert de zorg en ondersteuning. Behandelingen slaan bijvoorbeeld beter aan. En patiënten zijn meer tevreden en trouwer aan afspraken als zij worden betrokken bij de beslissing. Patiëntenfederatie Nederland vindt dat Samen Beslissen een gewoonte moet worden in de zorg. Een goed gesprek is de basis van goede zorg. De Patiëntenfederatie:
- Voert activiteiten uit om Samen Beslissen te bevorderen.
- Maakt met campagnes mensen bewust van hun rol bij Samen Beslissen en stimuleert de vaardigheden die nodig zijn om samen te beslissen.
- Maakt zich sterk voor de gelegenheid, tijd en ruimte om samen te beslissen.
- Ontwikkelt instrumenten die het gesprek verbeteren tussen zorggebruikers en zorgverleners.
-
De campagne Samen Beslissen geeft zorggebruikers en zorgverleners tips en hulpmiddelen om beter en vaker samen te beslissen
-
Gebruiksaanwijzing voor zorgverleners
Ziekenhuizen, klinieken of patiëntenorganisaties die met patiënten in gesprek willen over Samen Beslissen hoeven niet verder te zoeken. Het programma Uitkomstgerichte Zorg heeft een toolkit Samen Beslissen ontwikkeld voor bijeenkomsten met patiënten (en naasten) van 18 jaar en ouder. Patiëntenfederatie Nederland coördineerde de ontwikkeling van de toolkit. De instrumenten in de toolkit zijn gericht op het delen van informatie en ervaringen. Maaike Schuurman, belangenbehartiger Borstkankervereniging Nederland probeerde hem uit: “Dit betekent dat we niet meer hoeven te investeren in materialen en werkvormen en toch goede bijeenkomsten over Samen Beslissen kunnen organiseren voor mensen die te maken hebben met borstkanker.”
Toolkit Samen Beslissen voor bijeenkomsten Externe link:platformuitkomstgerichtezorg.nl
De toolkit is geschikt voor fysieke en digitale bijeenkomsten en geeft inspiratie en handvatten om direct aan de slag te gaan.
Voor meer informatie over kun je contact op nemen met Evelien Janssen via e.janssen@patientenfederatie.nl
Samen Beslissen in de medisch specialistische zorg
Samen Beslissen over een behandeling staat hoog op de agenda in de medisch specialistische zorg. Projecten en programma’s om samen beslissen in te voeren, volgen elkaar op. Het doel is zorg te bieden die aansluit bij de wensen en het leven van de individuele patiënt. Toch valt er nog een wereld te winnen. Uit onderzoek in 2020 blijkt dat de helft van de besluiten nog niet samen wordt genomen.
-
Vertegenwoordigers van patiënten kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een betere invoering van Samen Beslissen. De basiskennis die zij daarvoor nodig hebben staat in de kennismodule Samen Beslissen voor belangenbehartigers, met daarin onderwerpen als: ‘Wat is Samen Beslissen’, ‘Hulpmiddelen bij Samen beslissen’ en ‘Mogelijkheden van belangenbehartiging’.
-
Als patiëntenorganisatie ken je als geen ander de wensen en behoeften van de patiënt en kun je een zinvolle rol vervullen bij het invoeren van samen beslissen in de zorg. Maar hoe raak je bij de implementatie betrokken, zodat de zorg voor je achterban echt verbetert? En hoe kun je patiënten zo ondersteunen dat ze in de spreekkamer kunnen en durven mee te beslissen?
Samen Beslissen en het bespreken van uitkomstinformatie
Goede en heldere informatie over een aandoening is belangrijk. Inclusief uitkomsten die je in de Nederlandse zorg kunt verwachten van behandelingen. Maar het beschikbaar komen van deze informatie neemt tijd in beslag. Nu worden de uitkomsten nog zelden op een betrouwbare manier verzameld, of zijn ze er nog niet in grote aantallen.
In de tussentijd vinden wij het van belang dat de overheid en zorgverleners niet wachten met het betrekken van mensen bij keuzes over hun zorg. Samen Beslissen is meer dan het bespreken van uitkomstinformatie. Ook wanneer behandeleffecten niet precies duidelijk zijn, staan we er als patientenorganisaties voor dat de expertise van professionals en patiënten gelijkwaardig telt in beslissingen over iemands zorg. Maar we weten dat deze beslissingen nog teveel worden gestuurd vanuit aanbod van zorg, en niet vanuit de voorkeuren of persoonlijke situatie van patiënten.
Samen Beslissen gaat over verandering in gedrag. Wanneer we straks beschikken over goede uitkomstinformatie, is het belangrijk dat mensen er wel klaar voor zijn om die te gebruiken. Zorgverleners moeten ervoor open staan om datgeen wat patiënten belangrijk vinden, gelijkwaardig te laten meetellen in behandelbeslissingen. Aan de andere kant moeten mensen zich bewust zijn dat het belangrijk is om je voorkeuren, persoonlijke situatie en angsten te benoemen, dat het mag.
-
Een goede behandeling past bij de persoonlijke situatie van een patiënt. En dat kan voor iedereen anders zijn. Zorgprofessional en patiënt horen samen te kunnen beslissen wat voor die persoon de beste behandeling is.
Samen Beslissen in de huisartsenzorg, paramedische sector en wijkverpleging
Ook in andere sectoren werkt de Patiëntenfederatie aan de bevordering van Samen Beslissen.
Huisartsenzorg
Met partners uit de huisartsenzorg werkt de Patiëntenfederatie aan:
- het vervolg van de campagne ‘Betere zorg begint met een goed gesprek’. Met specifieke aanvullende producten en/of specifieke communicatie gericht op de huisartsenzorg.
- meer tijd voor de patiënt. Om te zorgen dat de zorgen onder huisartsen over de tijdsbelasting worden geadresseerd, weggenomen en opgelost.
- het verkennen van de mogelijkheden voor regionale ondersteuning ter verspreiding van kennis en inzichten over Samen Beslissen.
- het realiseren en actueel houden van keuzehulpen die Samen Beslissen met de huisarts of POH ondersteunen.
- het verkennen welke vormen van digitale ondersteuning in de huisartsenpraktijk ondersteunend kunnen zijn aan Samen Beslissen en hoe die kunnen worden bevorderd.
Paramedische sector
Met partners uit de paramedische sector werken we aan plan van aanpak voor:
- het implementeren van de 3 goede vragen in de paramedische praktijk, in aansluiting op andere sectoren.
- het vergroten van bewustwording door aansluiting bij de campagne ‘Betere zorg begint met een goed gesprek’.
- het gebruik in de eerstelijnszorg van instrumenten zoals keuzehulpen.
Wijkverpleging
Met partners uit de wijkverpleging werken we aan keuze informatie en een keuzehulp voor de wijkverpleging. Daarnaast voeren we pilots uit waarbij Samen Beslissen met Mijnkwaliteitvanleven.nl vorm wordt gegeven. Ook werken we aan eventuele aanvullende producten voor de wijkverpleging op de sectoroverstijgende campagne.
-
Mijnkwaliteitvanleven.nl is een hulpmiddel om je eigen situatie in kaart te brengen. Dat gebeurt met een online vragenlijst. Mensen ontvangen na het invullen een persoonlijk overzicht. Dit kunnen ze gebruiken in gesprekken met zorgverleners.
e-book 'Spreekuur, ervaringen met huisartsenzorg'
De verhalen geven inzicht in wat mensen werkelijk belangrijk vinden in huisartsenzorg. De Patiëntenfederatie sprak met mensen van alle leeftijden, met verschillende achtergronden, verspreid over heel Nederland. Hier vind je een selectie van de ervaringsverhalen die gaan over Samen Beslissen.
Campagnes voor Samen Beslissen
Deze campagnes maken mensen bewust van hun rol bij Samen Beslissen. En geven tips over hoe mensen een actieve rol kunnen spelen in het gesprek met hun zorgverlener.
-
Door samen te beslissen zijn mensen tevredener over de zorg die zij krijgen en trouwer aan de afspraken die zij met hun zorgverlener maken. Toch gaat het niet vanzelf. De campagne Samen Beslissen roept op om vragen te stellen, beter te luisteren en gesprekken voor te bereiden. De campagne geeft tips en hulpmiddelen om beter en vaker samen te beslissen. En dat is vaak makkelijker dan je denkt, want samen beslissen doe je tijdens een goed gesprek. En een goed gesprek begint zoals de meeste gesprekken gewoon met “Hallo”.
-
Het instrument ‘De 3 goede vragen’ is een eenvoudige manier om praktische invulling te geven aan samen beslissen.
Keuzehulpen voor Samen Beslissen
Keuzehulpen helpen zorgverleners en patiënten om samen de juiste behandeling te kiezen. Een goede keuzehulp geeft betrouwbare medische informatie over behandelingen én sluit aan bij de behoefte van de patiënt, maar geeft geen behandeladvies. Een keuzehulp helpt patiënten ook te bedenken wat belangrijk is voor hen.
-
Een keuzekaart is een beknopte keuzehulp op een A4 voor patiënten en artsen. Deze keuzehulp ondersteunt de arts en patiënt tijdens het consult. Er staan diverse behandelopties op voor een aandoening. Per behandeling staan de belangrijkste vragen en antwoorden in een schema. De antwoorden zijn gebaseerd op medisch-wetenschappelijke richtlijnen en wetenschappelijke literatuur.
-
pdf, 576 kB
Een goede keuzehulp geeft betrouwbare medische informatie over behandelingen en sluit aan bij de behoefte van de patiënt. Deze leidraad leidt ontwikkelaars in acht stappen naar zo’n betrouwbare en nuttige keuzehulp.
-
Er zijn veel keuzehulpen ontwikkeld en beschikbaar. Hoe bevorder je het gebruik van keuzehulpen? Vanuit een onderzoeksproject is een rapport ontwikkeld dat een antwoord geeft op deze vraag.
-
Een digitale keuzehulp kan het proces van samen beslissen ondersteunen. Het is een vorm van beslisondersteuning die informeert, bewustwording creëert en keuzes stimuleert. De volgende keuzehulpen worden ondersteund door de relevante wetenschappelijke vereniging en patiëntenorganisatie, zoals gevraagd in de leidraad keuzehulpen.
Kamerbrieven en onderzoeken
-
pdf, 235 kB
Februari 2019
-
pdf, 124 kB
December 2017
-
Onderzoek