Onderzoeker Antoinette Maassen van den Brink: ‘Migraine als vrouwenziekte met imagoprobleem.’
Migraine komt drie keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. De klachten zijn vergelijkbaar, maar bij vrouwen duurt een aanval langer. Ik merk dat migraine als specifieke vrouwenkwaal wordt gezien. Met als negatief effect dat de buitenwereld het als aanstellerij ziet, met het veelgehoorde advies ‘neem een paracetamol en doe je werk’. Maar wie migraine heeft, kan daar heel erg ziek van zijn en is vaak niet in staat tot wat dan ook.
Geen sexy onderwerp
Een aanval van migraine hangt vaak samen met hormonen, dat is geen sexy onderwerp en hoofpijn is ook al geen sexy onderwerp. Dat werkt tegen het serieus nemen van de ziekte. Migraine heeft een imagoprobleem. We zijn met een nieuwe Hoofdpijnalliantie hard aan het knokken voor emancipatie van de ziekte. Bedenk wel: de WHO heeft migraine op de ranglijst van meest invaliderende aandoeningen op de tweede plaats gezet.
Aantoonbaar in de hersenen
Ik heb onderzoek gedaan naar menstruatie gerelateerde migraine op verschillende tijdstippen tijdens de cyclus. Het bleek dat de menstruatiecyclus invloed heeft op een van de hersenzenuwen die betrokken is bij migraine. Dit duidt op een verband tussen hormonen en migraine. Dat was voor mij als wetenschapper interessant. Voor patiënten had de uitkomst van dit onderzoek een heel ander effect. Ze waren blij met het biologisch aangetoonde verschijnsel. Dat gaf een rechtvaardiging voor hun klachten: ‘Zie je wel, ik stel me niet aan!’ Bij andere ziekten kun je vaak iets meten, bijvoorbeeld met een scan of bloedonderzoek. Bij migraine kan dat niet. Daar moet de arts afgaan op het verhaal van de patiënt.
Vrouwen slechter af
We doen veel onderzoek naar medicijnen. De meeste gebruikte bij migraine zijn triptanen. We hebben alle onderzoeken naar de effectiviteit van de triptanen naast elkaar gelegd. Die zijn vooral getest op vrouwen. Wat blijkt: bij vrouwen is de kans groter dat de aanval na 24-48 uur terugkomt en de kans op bijwerkingen is groter. Ze zijn dus slechter af. Een lagere dosering biedt weinig soelaas. Het is echt puzzelen. De vragen zijn niet moeilijk, de antwoorden wel.
Meer inzicht fabrikanten
Bij fabrikanten van medicijnen dringen we aan op meer transparantie: hoe hebben ze het onderzoek gedaan, wat zijn verschillen tussen man vrouw? Dat houden ze allemaal bij, net als de werking bij mensen met een negroïde of Aziatische achtergrond. Ik pleit ervoor dat dit openbaar wordt. Het gaat om een extra tabelletje… Het verschil in de werking van medicijnen tegen migraine bij man en vrouw is voor artsen van groot belang. Of beter gezegd, voor hun patiënten.”
dr. A. (Antoinette) Maassen van den Brink is farmacoloog en migraine-expert van het Erasmus MC. Zij doet al 25 jaar onderzoek naar migraine. Het project ‘Een hoofdpijndossier vol cardiovasculair risico’ onderzoekt waarom vooral vrouwen migraine krijgen, hoe vrouwen specifiek behandeld kunnen worden en hoe hun cardiovasculair risico te verkleinen is.