Marleen (37): ‘Je gehoord voelen tijdens je bevalling is het belangrijkst’
Ik wilde graag zo natuurlijk mogelijk bevallen. Thuis, in mijn eigen bed, zonder medische ingrepen. Beide keren liep het anders en moest ik mijn verwachtingen loslaten. Ik begeleid nu zelf zwangere vrouwen om met vertrouwen hun bevalling in te gaan.
In de jaren voordat ik zwanger raakte, was ik bewuster gaan leven. Ik had vanaf mijn zestiende last van rusteloze benen, waardoor ik ’s nachts veel wakker lag. Jarenlang had ik een hele waslijst aan medicatie voorgeschreven gekregen, zelfs anti-epileptica en parkinsonmedicatie. Ik sliep wel beter, maar ik reageerde er gevoelig op en werd steeds ziek.
Op een gegeven moment ben ik me gaan verdiepen in voeding. Wat deed dat met mijn lichaam? En wat deed medicatie eigenlijk? Ik merkte steeds beter waar mijn lichaam behoefte aan had. Uiteindelijk kon ik de medicatie afbouwen.
Vertrouwen in mijn lichaam
Verder volgde ik een opleiding tot yogadocent. Eerst in India, daarna in Nederland. Ik leerde daarbij niet alleen houdingen en ademtechnieken, maar ook om met spanningen om te kunnen gaan. Om niet in paniek te raken of emoties te onderdrukken, zoals ik mijn hele leven had gedaan. Maar om meer te kunnen zijn met wat er was.
Ik ging steeds meer op mijn lichaam vertrouwen. Ook op hormonaal vlak. Ik gebruikte al sinds mijn veertiende de pil. Die slikte ik vaak door, als het me zo uitkwam. Daardoor werd ik vaak niet ongesteld. Eigenlijk had ik dus nooit een natuurlijke cyclus gehad.
Ik heb nog een jaar een spiraaltje gebruikt. Daarna durfde ik over te stappen op een apparaatje waarmee je je cyclus kunt volgen. Ik begon zelf te voelen wanneer ik vruchtbaar was. Mijn vriend en ik wisten niet zeker of we kinderen wilden. Maar op een gegeven moment besloten we te kijken wat er gebeurde als we op mijn vruchtbare dagen zouden vrijen. En toen was ik vrij snel zwanger.
Zelf schakelen
Ik voelde al na twee dagen dat ik zwanger was. Daar had ik geen test voor nodig. Omdat ik zo gezond leefde, had ik de verwachting dat ik een fijne zwangerschap zou hebben. Dat ik niet misselijk zou zijn ofzo. Dat bleek het eerste waar ik geen invloed op had.
In het derde trimester kreeg ik last van jeuk aan mijn handen en voeten. De verloskundige stuurde me meteen door naar het ziekenhuis. Ik had zwangerschapscholestase (galstuwing). Dat kon gevaarlijk zijn voor de baby. Ik kreeg medicijnen tegen de jeuk en werd ‘medisch’: ik moest in het ziekenhuis bevallen. Precies wat ik niet wilde. Door mijn eerdere ervaringen was ik bang voor medicijnen en het ziekenhuis.
Ik hoopte wel dat de bevalling natuurlijk op gang zou komen. Maar toen mijn vliezen braken, kwamen er geen weeën. Dat betekende dat ik ingeleid moest worden – ook al iets wat ik echt niet wilde.
Ik moest zelf zien te schakelen, uit de weerstand zien te komen. En daarbij toch ruimte te geven aan mijn emoties. Uiteindelijk lukte dat en waren er geen weeënopwekkers nodig, alleen een capsule om de baarmoedermond te laten rijpen. Ik kon de weeën prima opvangen en voelde me rustig tijdens de bevalling. Tegen de ochtend beviel ik van een kerngezonde zoon.
Je gehoord voelen
Bij ons tweede kindje wilde ik het liefst alsnog thuis bevallen. Maar ook deze keer kwamen er geen weeën op gang na het breken van de vliezen. In het ziekenhuis bleek dat mijn vliezen nog niet helemaal gebroken waren. Ze werden verder doorgeprikt, maar na drie uur bleek dat dit niet goed gegaan was. Ik had nog steeds geen weeën.
Toen mijn vliezen alsnog goed gebroken werden, kreeg ik meteen heftige weeën. Ik zat in een opblaasbaar bad en wilde daar graag bevallen. Ineens werd ik eruit gehaald. Ik begreep niet waarom, het ging toch goed? Achteraf bleek dat de hartslag van ons kindje flink dipte tijdens de weeën. Maar dat wist ik toen niet.
Na de bevalling bleef ik met vragen en frustraties zitten. Eerst vond ik dat ik niet moest zeuren. Drie maanden later vroeg ik toch een gesprek aan bij het ziekenhuis. De gynaecoloog die me te woord stond, nam uitgebreid de tijd voor me. Aan de hand van de gemaakte hartfilmpjes legde ze uit waarom er bepaalde keuzes gemaakt waren. Dat gaf rust.
Je gehoord voelen is het belangrijkst, heb ik ervaren. Als de communicatie over je heen gaat, geef je de regie weg. Daarom vind ik het zo belangrijk dat vrouwen zich voorbereiden op de bevalling. Samen met hun partner, zodat die weet wat de vrouw wil en vragen durft te stellen namens haar. En zodat hij bedenktijd durft te vragen voor medische ingrepen.
Uit je hoofd
Je moet je bevalling ook weer niet over-voorbereiden. Het gaat vooral om leren uit je hoofd te blijven. Sommige vrouwen zeggen van te voren al: “Doe mij maar een ruggenprik.” Terwijl er nog zoveel stappen aan voorafgaan: verschillende houdingen, rust, je ademhaling. Als docente zwangerschapsyoga en ademcoach hoop ik ze daar bewust van te maken. En ze vooral veel te laten oefenen. Zodat ze het tijdens de bevalling ook kunnen toepassen.
Ik herken het als vrouwen erg in hun hoofd zitten, omdat ik het zelf ook heb ervaren. Zelf liep ik vast toen ik na mijn sportopleiding naar het HBO ging. Dat paste niet bij mij. Ik moest met mijn hoofd leren en kreeg last van faalangst. Door alles waarmee ik heb geoefend in mijn leven, heb ik het vertrouwen in mijn lichaam teruggekregen. Dit najaar ga ik nog een aanvullende opleiding volgen, om vrouwen rustiger de bevalling in te kunnen laten gaan.
Liefdevolle begeleiding
Een bevalling is zo’n groot iets. Ik gun iedere vrouw een positieve ervaring. Maar er gaan veel negatieve verhalen rond. Ook in het ziekenhuis worden er angstzaadjes geplant. Toen ik tijdens mijn eerste zwangerschap aangaf dat ik graag thuis wilde bevallen, zei de gynaecoloog: “Ach meiske, je moest eens weten wat er allemaal mis kan gaan.”
Het kan zo anders. Laatst heb ik een bevalling bij mogen wonen van een cursiste. De verloskundige in het ziekenhuis begeleidde haar met heel veel liefde en vertrouwen. De moeder voelde zich veilig en gesteund. Hoe fijn is het als er iemand van het begin tot het eind bij je is. Maar dat kan niet altijd. En dan moet je het meer zelf doen.
Bij mijn eerste bevalling ben ik de hele tijd begeleid door één verloskundige. Bij de tweede waren er op hetzelfde moment meer bevallingen gaande. Het ging heel goed dus was er niet continu iemand bij. Mijn vriend en ik hebben toen best veel alleen gedaan. We wisten al beter wat er ging komen en hadden een cursus hypnobirthing gevolgd. Daarbij had mijn vriend geleerd hoe hij me kon ondersteunen, bijvoorbeeld door mijn onderrug te masseren.
Ik zou zo nog honderd keer willen bevallen. Je er (samen) op voorbereiden en vertrouwen helpt. Maar natuurlijk moet je ook een beetje geluk hebben.
Geboortezorg in Nederland
Heb je een kinderwens? Of ben je zwanger? Dan wil je een goede start voor je baby en gezin. Daar hoort goede begeleiding en geboortezorg bij. Geboortezorg begint op het moment dat je zwanger wilt worden of als je al zwanger bent. Deze zorg loopt door tot en met je kraamperiode. Tijdens je zwangerschap, je bevalling en na de geboorte van je baby zie je vaak verschillende zorgverleners: de verloskundige en de kraamverzorgende. De gynaecoloog doet de zwangerschapscontroles bij een medische indicatie.