Geboortezorg
Heb je een kinderwens? Of ben je zwanger? Dan wil je een goede start voor je baby en gezin. Daar hoort goede begeleiding en geboortezorg bij. Geboortezorg begint op het moment dat je zwanger wilt worden of als je al zwanger bent. Deze zorg loopt door tot en met je kraamperiode. Tijdens je zwangerschap, je bevalling en na de geboorte van je baby zie je vaak verschillende zorgverleners: de verloskundige en de kraamverzorgende. De gynaecoloog doet de zwangerschapscontroles bij een medische indicatie.

Loes: door goed overleg met de verloskundige en cardioloog kon ik bevallen zoals ik dat graag wilde
Ik heb een genetische aanleg om een hartafwijking te ontwikkelen. Mijn verloskundige had daarom contact met het ziekenhuis. De cardioloog wilde alle risico’s voorkomen en stelde voor een ruggenprik en hormonen te geven tijdens de bevalling. Dat wilde ik liever niet. Ik heb de voor- en nadelen die ik ervaarde besproken met mijn verloskundige en cardioloog. En uiteindelijk besloten dat ik tóch kon bevallen met mijn verloskundige.
Geboortezorg in Nederland
In Nederland kun je zelf kiezen naar welke verloskundige je gaat, waar je wilt bevallen en wie de kraamzorg doet. De zorgverleners geven je informatie om de keuzes te maken die het beste bij je passen. Ook kun je de zorgverleners vragen om jou mee te helpen in het samen beslissen. De zorgverleners werken samen om je goede geboortezorg te geven. Verloskundigen, gynaecologen, kraamverzorgenden, de jeugdgezondheidszorg en andere zorgverleners hebben afspraken gemaakt over goede onderlinge samenwerking. Dit heet ‘integrale geboortezorg’.
-
Betrouwbare informatie over zorg bij bevalling en zwangerschap van zorgverleners in de geboortezorg.
-
Op ZorgkaartNederland vind je informatie en ervaringsverhalen over bevallingen. Ook lees je hier waarderingen over zorgaanbieders die betrokken zijn geweest bij zwangerschappen en bevallingen.
Wat moet je regelen als je zwanger bent?
Als je zwanger wilt worden of zwanger bent, dan komt er veel op je af. Wat moet je allemaal regelen bij een zwangerschap?
Maak een afspraak met een verloskundige
Ben je zwanger? Maak dan zo snel mogelijk een afspraak met een verloskundige in de buurt. De verloskundige controleert regelmatig het verloop van jouw zwangerschap. Zij geeft informatie en je kunt vragen stellen.
Is er een medische reden, dan kan de verloskundige jou verwijzen naar een gynaecoloog in het ziekenhuis. Als je bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk hebt of bij een zwangerschapsvergiftiging (HELLP-syndroom). De gynaecoloog en de verloskundige bespreken dan met je of je voor de volgende controles naar het ziekenhuis moet of naar de verloskundige.
Waar wil je bevallen?
Als je zwangerschap zonder problemen verloopt, mag je zelf kiezen waar je wilt bevallen.
Thuis
Een thuisbevalling is uniek in de westerse landen. Alleen in Nederland bestaat een goed systeem om veilig thuis te bevallen in een vertrouwde omgeving, je eigen slaapkamer of bed. Je verloskundige begeleidt de bevalling. Vanaf 37 weken zwangerschap mag je thuis bevallen, mits het ziekenhuis binnen een half uur bereikbaar is. Je eigen verloskundige begeleidt de bevalling.
Poliklinisch in het ziekenhuis
Heb je geen medische indicatie, maar wil je wél in het ziekenhuis bevallen? Dat kan poliklinisch met je eigen verloskundige. Er is geen gynaecoloog aanwezig bij de bevalling.
In een geboortecentrum
Ook kun je in een geboortecentrum bevallen. Maar dat kan alleen als je geen medische indicatie hebt. Een geboortecentrum zit altijd in de buurt van een ziekenhuis, of zelfs in het ziekenhuis. Bij complicaties is medische zorg dus dichtbij.
Regel de kraamzorg
De kraamverzorgende ondersteunt jou en je partner in de eerste week na de bevalling. Ook kan de kraamverzorgende de verloskundige assisteren tijdens de bevalling. Regel de kraamzorg op tijd, in elk geval vóór de vijfde maand van je zwangerschap.
Het consultatiebureau neemt contact op
Na de kraamtijd komt een wijkverpleegkundige van het consultatiebureau uit jouw buurt langs. Met haar bespreek je hoe de bevalling is verlopen. Ook maak je een afspraak voor de eerste controle van je baby. Het consultatiebureau geeft advies over verzorging, voeding, opvoeding en veiligheid. Ook zorgen zij dat jouw baby alle inentingen krijgt volgens het Rijksvaccinatieprogramma.
-
Bescherm je kind tegen 12 ernstige infectieziekten.
Welke kosten krijg je vergoed voor geboortezorg?
Vergoeding verloskundige zorg
Verloskundige zorg hoort tot het basispakket van de zorgverzekering. Je betaalt geen eigen risico voor verloskundige zorg vóór, tijdens en na de bevalling verleend door de verloskundige, huisarts of gynaecoloog (2020).
Vergoeding ziekenhuisbevalling
Een ziekenhuisbevalling met medische noodzaak, wordt volledig vergoed door je basisverzekering. Wil je in het ziekenhuis bevallen zonder medische noodzaak, dan betaal je een eigen bijdrage van €362,31 (2020).
Vergoeding geboortecentrum
Wil je bevallen in een geboortecentrum? Dan betaal je een eigen bijdrage van €362,31 en soms wat kosten voor extra services (2020).
Vergoeding kraamzorg
Kraamzorg wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Je betaalt wel een eigen bijdrage per uur. Voor kraamzorg die je thuis ontvangt, betaal je €4,50 per uur. Als je in het ziekenhuis bevalt, zonder medische noodzaak, betaal je een eigen bijdrage van €18 per dag voor het kind plus €18 per dag voor de moeder (2020).
Ervaringen

Onze keuze voor vertrouwen, in plaats van negen maanden spanning, woog nog steeds zwaarder. Externe link: mijnkwaliteitvanleven.nl
Lastige keuzes; hoe maak je ze?
Deze brochure helpt je na te denken over lastige keuzes in de zorg. Maak vooral tijd en ruimte voor een zorgvuldige afweging. Vandaar: Pas op de plaats.
We geven vijf praktijkvoorbeelden en laten aan de hand van vier stappen zien hoe je kunt kiezen. Zo ben je beter voorbereid op de momenten waarop je een belangrijke beslissing moet nemen.
-
pdf, 3 MB
Tips
-
Wil je zwanger worden? Bereid je goed voor
Een goede voorbereiding helpen jou en je partner om je kind een gezonde start te geven. Met Zwangerwijzer kun je testen of er risico’s zijn voor de zwangerschap en je baby.
-
Kies je verloskundigenpraktijk bewust
Vergelijk op ZorgkaartNederland de waarderingen die verloskundigen hebben gekregen en lees de ervaringen van anderen.
-
Bereid het gesprek met de verloskundige voor
De verloskundige geeft informatie en je kunt vragen stellen. Bereid dit gesprek voor. Schrijf bijvoorbeeld voor het gesprek al je vragen op.
-
Bespreek het geboorteplan
In een geboorteplan beschrijf je jouw wensen rondom de bevalling. Met je verloskundige schrijf je die wensen op. Zo weet iedereen wat jouw ideeën en wensen zijn. Bijvoorbeeld over pijnbestrijding. Tegelijkertijd is het een manier om met je partner over de bevalling te praten.
-
Controleer altijd je zorgverzekering
Kijk met welke zorgverleners en instanties jouw zorgverzekeraar contracten heeft en wat de voorwaarden zijn. Zoek ook altijd goed uit wat onder de basisverzekering valt en of het nodig is een aanvullende verzekering af te sluiten. Soms kan het voordelig uitpakken om over te stappen naar een andere zorgverzekeraar.
Dit doen wij
De Patiëntenfederatie maakt zich sterk voor betere zorg. Dus ook voor zorg tijdens de zwangerschap en bevalling.
Wij nemen ervaringen en wensen mee bij het opstellen van een nieuwe richtlijn over omgaan met pijn tijdens de bevalling. In een richtlijn staan aanbevelingen voor zorgverleners over hoe zij goede zorg kunnen verlenen.
Ervaringen van vrouwen met een keizersnede
Er zijn al langere tijd ontwikkelingen in de zorg voor vrouwen met een keizersnede. Maar we weten nog niet hoe vrouwen deze zorg ervaren. Patiëntenfederatie Nederland en Stichting Zelfbewustzwanger wilden daarom meer zicht krijgen op de ervaringen van vrouwen die bevallen zijn met een keizersnede. Een mooie aanleiding om deze ervaringen te delen was de herziening van een aantal richtlijnmodules over keizersnede van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).
Patiëntenfederatie Nederland en Stichting Zelfbewustzwanger werkten samen bij het uitvoeren van dit onderzoek. Er is een vragenlijst uitgezet om de ervaringen te bundelen van vrouwen die zijn bevallen via een keizersnede Deze vragenlijst is verspreid onder een selectie van het Zorgpanel van Patiëntenfederatie Nederland. En onder de achterban van verschillende patiëntenorganisaties binnen de geboortezorg. Van de Nederlandse Vereniging voor Ouders van Meerlingen (NVOM), Stichting Kind & Ziekenhuis, Care4Neo (voorheen VOC) en de Hellp Stichting.
Het onderzoek vond plaats in het najaar van 2020. In totaal hebben 327 vrouwen de vragenlijst ingevuld. Van deze vrouwen is 91% korter dan drie jaar geleden bevallen via een keizersnede. De antwoorden van deze groep vrouwen zijn gebruikt voor het maken van dit rapport.
-
pdf, 290 kB
februari 2021
Ook vinden wij dat er meer aandacht moet zijn voor de wensen en behoeftes van zwangere vrouwen. Zorgverleners moeten zwangere vrouwen en partners actiever vragen naar hun ervaringen in de zorg.
-
Nieuws
Betrek zwangeren bij verbeteren geboortezorg
9 december 2019
We pleiten al langer voor keuzevrijheid voor zwangeren. Die vrijheid kan in het gedrang komen als er een systeem van integrale bekostiging van geboortezorg komt. Dat betekent dat je als zwangere in een keten terecht kunt komen van zorgverleners. Zij krijgen dan als keten betaald met één vast bedrag voor jouw zwangerschap, bevalling en kraamtijd. De Patiëntenfederatie wil dat jij als zwangere ook zorgverleners van buiten zo’n keten kunt kiezen.
-
Nieuws
Geef zwangere keuzevrijheid en toegankelijke geboortezorg
8 december 2020
-
Nieuws
Garandeer keuzevrijheid zwangere
27 november 2018
De Patiëntenfederatie ontwikkelt ook Consultkaarten. Dat zijn hulpmiddelen bij het kiezen van de best passende behandeling.
-
Ben je zwanger en heeft een test laten zien dat je de GBS-bacterie in je vagina en/of darmen hebt? Deze consultkaart kan jou en je zorgverlener helpen bij de keuze om wel of geen antibiotica te gebruiken tijdens de bevalling.
-
De consultkaart Stuitbevalling kan je helpen bij het kiezen tussen bevallen met een keizersnede en vaginaal bevallen als je kind in een stuit ligt.
Kamerbrieven en onderzoeken
-
pdf, 94 kB
24 september 2020
-
pdf, 134 kB
4 december 2020
-
pdf, 96 kB
December 2019
-
pdf, 147 kB
November 2018
-
Onderzoek
-
Onderzoek
Uitkomsten van de achterbanraadpleging en kwaliteitscriteria voor ontwikkeling van een zorgstandaard op het gebied van geboortezorg.
Lees ook
- Folder geboortezorg in Nederland Externe link: kennisnetgeboortezorg.nl
- Agenda 2020-2022 ; 'Cliënt als gelijkwaardig partner’; samen beslissen in de integrale geboortezorg Externe link: kennisnetgeboortezorg.nl
- Folder Zwanger! Externe link: rivm.nl
- Alles over zwanger Externe link: allesoverzwanger.nl