Extra: Informatiegids zorgverzekering

Inleiding

Deze informatiegids geeft uitleg over zorgverzekeringsland. Waar moet ik op letten als ik een zorgverzekering zoek? Wat voor soort verzekeringen zijn er? Hoe weet je of je zorgverlener wel of geen contract heeft en wat betekent dat voor mij? Hoe zit het met zorgkosten in het buitenland? En wat is nou precies eigen risico, zorgtoeslag en wanneer betaal ik een eigen bijdrage?

Deze gids helpt je te begrijpen hoe alles rondom zorgverzekeringen werkt. Bijvoorbeeld als je zorg nodig hebt of als je moet beslissen over het jaarlijkse polisaanbod. Patiëntenfederatie Nederland hoort vaak van mensen dat ze door de bomen het bos niet meer zien. Ze verdwalen in het poliswoud en haken af. Ze willen misschien wel nadenken of ze nog de juiste zorgverzekering hebben, maar ze weten niet hoe ze dat kunnen beoordelen. Deze gids helpt je ook daarbij.

Heb je na het lezen van deze brochure nog vragen? Neem dan contact op met het Nationale Zorgnummer. Daar kun je terecht met vragen over zorg en zorgverzekering, over uitkeringen, wonen, vervoer, inkomen en patiëntenrechten. Ook kun je bij het Nationale Zorgnummer terecht voor informatie over en het aanvragen van een niet-reanimerenpenning.

0900 - 23 56 780 (20 cent per gesprek)
Bereikbaar maandag t/m donderdag tussen 9.00 en 13.00 uur

Naar de website

De basisverzekering

Iedereen is wettelijk verplicht om een basispolis hebben, die de kosten dekt van de meest ‘noodzakelijke’ zorg. Wat valt wel en niet onder die basispolis? Hoe wordt dit bepaald, en door wie?

De basispolis is verplicht en dekt de meest ‘noodzakelijke’ zorg.
Pakketinhoud ligt vast, is voor iedereen hetzelfde, daar kun je zelf niets aan veranderen.
Maar let op: er zijn wel verschillen tussen polissen. Dat gaat het om voorwaarden om zorg te krijgen, om vrijheid in de keuze van zorgverleners, en om vergoeding van niet gecontracteerde zorg.
Naast het verplichte eigen risico kan je ook een vrijwillig eigen risico kiezen.

Basispolis is wettelijk verplicht

De wettelijke verplichting om je te verzekeren tegen ziektekosten, geldt alleen voor het ‘basispakket’. Iedereen moet een basispolis hebben, en zorgverzekeraars mogen ieder voor zich bepalen hoeveel premie ze daar voor vragen. Gemiddeld kost de basispolis bijna 140 euro per maand. Maar er zijn behoorlijke premieverschillen tussen verzekeraars onderling, en tussen specifieke varianten van die basispolis. Dat verschil kan tot ruim 30 euro per maand oplopen.

Basispolis dekt alle ‘onmisbare’ zorg

Op de inhoud van die basispolis heb je zelf geen invloed. De overheid bepaalt wat er in het pakket zit, om er zo voor te zorgen dat iedereen gelijke toegang heeft tot medische zorg die we als ‘onmisbaar’ zien. Medische zorg waar iedereen altijd aanspraak op moet kunnen maken, zonder grote financiële drempel. Zorg waarvan de kosten in individuele gevallen zó hoog kunnen oplopen, zoals opname in het ziekenhuis, dat deze kosten wel gedeeld móeten worden met een zo groot mogelijke groep van verzekerden.

Vandaar ook dat alle zorgverzekeraars een ‘acceptatieplicht’ hebben: voor elke variant basispolis die ze aanbieden, moeten ze iedereen die zich meldt als verzekerde toelaten. En dit ook tegen een premie die voor iedereen even hoog is, zonder verschillen naar bijvoorbeeld iemands leeftijd of gezondheidstoestand.

Inhoud basispolis

Wat zit er dan in die basispolis? Om de belangrijkste dingen te noemen:

de huisarts
de kosten van medisch specialisten, inclusief de psychiater, specialist ouderengeneeskunde en arts verstandelijk gehandicapten
verblijf in het ziekenhuis of een instelling voor revalidatie
de kosten van geneesmiddelen
geboortezorg
verpleging en verzorging thuis, en tijdelijk verblijf in een zorginstelling
veel medicijnen en medische hulpmiddelen
medisch vervoer
psychotherapie en specialistische GGZ-zorg
en in beperkte mate de fysiotherapeut, diëtist en ergotherapeut

Hierover hoef je je dus geen zorgen te maken: met een basispolis ben je daar gewoon altijd voor verzekerd. Afgezien dan van eigen risico en eigen bijdragen.

Basispakket kan wijzigen

Door de jaren heen is het basispakket steeds aangepast. Dit gebeurt door de regering, en dan natuurlijk speciaal door de minister van VWS. Er zijn sinds de start in 2006 vooral heel veel dingen bijgekomen, bijvoorbeeld als gevolg van nieuwe technologieën. Maar soms gaat er ook iets uit. Dan ontstaat er veel ophef: in de media, in de politiek en belangengroepen.

Zorg die buiten het pakket valt

Niet alle gezondheidszorg die buiten het basispakket valt, is daarom meteen ook onbelangrijk. Een goed voorbeeld is tandarts voor 18-plussers. Dit zit niet in de basispolis, maar is natuurlijk heel belangrijk voor je gezondheid en welbevinden. En met soms flinke financiële consequenties, wat lastig kan zijn voor mensen met lagere inkomens. Waarom dit zo geregeld is, en of dit eigenlijk niet anders zou moeten, is een te lang verhaal om hier op in te gaan. Wel is er discussie gaande of er toch niet een deel van de mondzorg in de basisverzekering moet komen.

Ook fysiotherapie, paracetamol, maagzuurremmers, vitaminen en slaapmiddelen en de aanschaf van bril of contactlenzen zit niet in het basispakket. Voor al dit soort zaken kun je je wel aanvullend verzekeren.

Variatie in voorwaarden basispolis

De inhoud van het basispakket is voor iedereen gelijk. Maar één belangrijk ding, naast de premie, verschilt per verzekeraar en per polis. Dat is bij welke zorgverleners je terecht kunt zonder bijbetalen. Ook wel bekend als de gecontracteerde zorgaanbieders. Dus er zijn toch verschillen in het basispolis-aanbod van de zorgverzekeraars, en ook binnen het aanbod van individuele verzekeraars zelf.

Een heel belangrijk onderscheid is dat tussen een naturapolis en een restitutiepolis.

Bij een naturaverzekering koopt de zorgverzekeraar de zorg voor je in. Je kiest dan uit ziekenhuizen en zorgverleners waar je verzekeraar afspraken mee maakt. Zorgverzekeraars maken met veel verschillende ziekenhuizen en zorgverleners afspraken. Hierdoor heb je meestal ruime keuze. Behalve bij een hele goedkope basispolis, ook wel bekend als budgetpolis. Dan is de keuze vaak beperkt. Als je met zo’n polis naar een andere dokter of ziekenhuis wilt, moet je bijbetalen. En dat kan behoorlijk oplopen. Vooral als je ziekenhuiszorg nodig hebt.

Bij een restitutieverzekering heb je meer vrijheid om zelf het ziekenhuis of een therapeut van je voorkeur te kiezen en toch alle kosten vergoed te krijgen.

Soorten en maten in de basispolis

Wat zijn een naturapolis en een restitutiepolis? Hoe werkt een combinatiepolis? En waarom is een ‘budgetpolis’ extra goedkoop?

Iedereen is verplicht zich te verzekeren voor de basiszorg.
Wie méér wil, kan zich aanvullend verzekeren.
Wie maximale vrijheid wil, en dus dat zorg bij alle zorgverleners wordt vergoed, kiest een restitutiepolis. Die is wel duurder.
Bij een naturapolis, combinatiepolis of budgetpolis moet je bijbetalen als je naar een zorgverlener gaat die geen contract heeft met je zorgverzekeraar.

De komst van een nieuw zorgstelsel in 2006 maakte een einde aan het verschil tussen ‘ziekenfonds’ en ‘particulier’. Sindsdien is iedereen verplicht om een zorgverzekering af te sluiten met daarin één wettelijk vastgelegd voor iedereen gelijk basispakket. Wie een ruimere dekking wil, kan zich vrijwillig aanvullend verzekeren (pagina 5), bijvoorbeeld voor de tandarts, fysiotherapeut of alternatieve geneeswijzen.

Bij het basispakket kun je kiezen uit twee hoofdvarianten: een naturapolis en een restitutiepolis. Vrijheid in de keuze van zorgaanbieders is het verschil.

Naturapolis

Voor verzekerden met een naturapolis sluit een zorgverzekeraar contracten af met zorgaanbieders. Voor verschillende soorten zorg maken zorgverzekeraars eigen zorginkoopbeleid. Alle zorgverzekeraars die polissen met gecontracteerde zorg bieden, zijn dan wel verplicht om voldoende zorg in te kopen van goede kwaliteit en niet te ver weg. Zo kan je altijd de juiste zorg krijgen als je die nodig hebt. Je kunt dan bij alle zorgaanbieders terecht waarmee je zorgverzekeraar een contract heeft, zonder dat je zelf iets bij hoeft te betalen.

Maar het kan voorkomen dat je juist naar een zorgaanbieder wilt waarmee je zorgverzekeraar géén contract heeft. Een voorbeeld: je hebt een nieuwe knie nodig. In het ziekenhuis is de wachttijd lang, maar er is ook een goed bekendstaand zelfstandig behandelcentrum (ZBC) waar je veel sneller terecht kunt. Alleen heeft je zorgverzekeraar dit ZBC niet gecontracteerd. De ingreep kost bijvoorbeeld 8.000 euro, en je moet van de zorgverzekeraar 20 procent hiervan zelf betalen, dus 1.600 euro. Dat is een fiks bedrag.

Heb je een naturapolis én wil je niet voor onaangename verrassingen komen te staan, check dan altijd vooraf bij je verzekeraar met welke zorgverleners er contracten zijn. En check wat je moet bijbetalen als je toch naar een niet- gecontracteerde aanbieder wilt. Soms is bijbetalen niet nodig, maar moet je bijvoorbeeld vooraf toestemming vragen aan je zorgverzekeraar.

Bij spoedeisende zorg hoeft bijbetalen overigens nooit, ongeacht wat voor polis je hebt. En bijbetalen hoeft ook niet als de zorgverzekeraar aantoonbaar onvoldoende zorg heeft ingekocht (via contracten met zorgaanbieders). De verzekeraar heeft immers de wettelijke plicht om voldoende zorg in te kopen. In dat geval zoekt je zorgverzekeraar samen met jou naar een oplossing.

Restitutiepolis

Bij de tweede hoofdvariant, de restitutiepolis, kun je naar iedere zorgaanbieder van je keuze gaan en er vanuit gaan dat je zorgverzekeraar de kosten volledig zal vergoeden. Wél moet die zorgaanbieder dan wettelijk geregistreerd en bevoegd zijn. Ook moeten diens tarieven ‘marktconform’ zijn, dus vergelijkbaar met wat in Nederland gangbaar is. En het moet om zorg gaan uit de basisverzekering.

Bij een restitutiepolis kan het heel soms gebeuren dat je eerst zelf de rekening moet voorschieten om die daarna bij de zorgverzekeraar in te dienen. De verzekeraar betaalt je dan het bedrag terug. Maar meestal heeft je zorgverzekeraar zelf al met je zorgverlener afspraken gemaakt over de betaling.

Combinatiepolis

De meeste zorgverzekeraars bieden een keuze uit natura- en restitutiepolissen. Er bestaat ook een mengvorm: de combinatiepolis. Je hebt dan bij sommige vormen van zorg altijd recht op vergoeding van alle kosten; maar bij andere vormen op maar een deel van de kosten, als je naar een niet-gecontracteerde (?) zorgaanbieder gaat. Je krijgt bijvoorbeeld de kosten van een ziekenhuisbezoek altijd voor 100 procent vergoed; maar bij psychotherapeuten of fysiotherapeuten met wie de verzekeraar geen contract heeft, moet je bijbetalen.

Budgetpolis

Sommige zorgverzekeraars bieden een goedkopere variant van de naturapolis aan. Die is in de volksmond budgetpolis gaan heten, maar heet in beleidstaal polis met beperkende voorwaarden. Deze polis biedt wel voldoende zorg, maar echt minder keuze voor een zorgverlener. Ook is het deel van de kosten die je zelf moet bijbetalen als je naar een niet-gecontracteerde zorgverlener gaat gemiddeld hoger dan bij een ‘gewone’ naturapolis. Onderling verschillen budgetpolissen op alle mogelijke details. Let dus goed op en vergelijk voordat je eventueel de keuze voor zo’n polis maakt.

De eigen bijbetaling voor niet-gecontracteerde ziekenhuiszorg kan bij budgetpolissen flink oplopen. Kiezen voor een budgetpolis vraagt daarom om een zorgvuldige afweging. Twee dingen zijn vooral van belang. Heb je voldoende geld achter de hand om bij onverwacht hoge zorguitgaven zelf een deel van de rekening te betalen? En ben je bereid om wat verder te reizen als het om zorg gaat die niet acuut is, zoals een knie- of heupoperatie? (In medische taal heet dit ‘planbare zorg’.) Weet dat je aan het eind van ieder kalenderjaar je keuze weer kunt aanpassen. Als je dat wilt, kun je dan je budgetpolis verruilen voor een andere variant basispolis.

In geval van spoed

Bij wet is bepaald dat als je met spoed wordt opgenomen in bijvoorbeeld een ziekenhuis, de kosten altijd worden vergoed. Dan telt immers de snelheid van handelen. Je moet dan niet hoeven nadenken over de vergoeding. Ook bij een budgetpolis is dit zo. Maar houd er dan wel rekening mee dat je na die eerste spoedbehandeling voor de eventuele vervolgbehandeling misschien moet verhuizen naar een ander ziekenhuis. Tenzij je zelf wilt bijbetalen.

Als er wachtlijsten zijn

Altijd terecht kunnen bij de zorgverlener van eigen keuze garandeert ook een restitutiepolis niet. Bijvoorbeeld bij wachtlijsten als gevolg van een tekort aan personeel. Je kunt je zorgverzekeraar dan altijd bellen om te vragen om wachtlijstbemiddeling. Vaak kun je in een ander ziekenhuis sneller terecht, maar dans wel bij een andere behandelaar dan dat je misschien vooraf had gewild. Laat over wachtlijstbemiddeling geen misverstand bestaan. Het gaat niet om voordringen of dat je zorgverzekeraar je dan altijd naar de goedkoopste zorgaanbieder stuurt. Je zorgverzekeraar heeft inzicht in beschikbare zorg in de regio en soms ook daarbuiten. Die helpt je dan met vinden van een passend alternatief bij jouw zorgvraag.

Zorgverzekeraars bedenken zelf namen voor hun verzekeringen. Zo kan een naturaverzekering bijvoorbeeld ‘Alles verzorgd verzekering’ heten of ‘Zorg-op-maat-verzekering’. In de naam van de restitutieverzekering komt vaak ‘vrije keuze’ voor. Voor iedere basisverzekering en aanvullende verzekering is een Zorgverzekeringskaart beschikbaar. Dat is een korte samenvatting met daarop de belangrijkste kenmerken van de verzekering. (zie pagina Handige websites)

Eigen risico

Wat is dat? Voor wie geldt het en hoe hoog is het? Welke soorten zijn er en is het nemen van een (extra) vrijwillig eigen risico wel verstandig? Wat is het verschil met eigen bijdragen?

Eigen risico niet verwarren met eigen bijdragen.
Verplicht eigen risico bedraagt maximaal 385 euro.
Vrijwillig eigen risico tot maximaal 500 euro daarbovenop.

Iedere Nederlander is wettelijk verplicht om een basiszorgverzekering af te sluiten. Hieruit vergoedt je zorgverzekeraar de kosten die je maakt voor de meeste zorg. Maar die vergoeding begint pas nadat je eerst zelf het ‘verplichte eigen risico’ hebt betaald. Sinds 2016 is dit maximaal 385 euro per jaar.

Het eigen risico geldt niet voor alle zorg uit de basisverzekering. Het geldt wel voor medisch specialistische zorg en voor geneesmiddelen. Maar - heel belangrijk! - het geldt niet voor bezoek aan de huisarts; en ook niet voor de wijkverpleging en de verloskundige. Ook voor wie jonger is dan 18 jaar geldt geen eigen risico. Er zijn nog meer uitzonderingen, maar die zijn te specifiek om er hier op in te gaan.

Je kunt op de website van je zorgverzekeraar, in je eigen ‘gepersonaliseerde’ omgeving (‘mijn …’), het hele jaar door inzien hoeveel eigen risico er nog over is. Ook bieden verzekeraars mogelijkheden om eigen risico gespreid te betalen.

Hoger risico, lagere premie

Naast het wettelijk verplichte eigen risico, is er ook nog de extra mogelijkheid van een vrijwillig eigen risico. Je kunt zelf kiezen of je hiervan gebruik wilt maken. Sommige mensen vinden dit de moeite waard, omdat de zorgverzekeraar in ruil hiervoor een korting geeft op de premie van de basisverzekering. Hoe hoog die korting uitvalt, hangt af van de hoogte van het vrijwillig eigen risico waarvoor je kiest. De hoogte van een vrijwillig eigen risico bedraagt maximaal maximaal 500 euro. Samen met het verplichte eigen risico, kun je dus kiezen voor een totaal eigen risico van maximaal 885 euro (500 + 385) per jaar. In 2022 had bijna 10% van de verzekerden een vrijwillig eigen risico van 500 euro. De meeste mensen, ruim 85%, kiezen niet voor een vrijwillig eigen risico.

Hoeveel premiekorting je precies krijgt bij een vrijwillig eigen risico verschilt per zorgverzekeraar. Om een idee te geven: bij een vrijwillig eigen risico van 500 euro bedraagt de korting op de premie van een goedkope basispolis rond de180 euro, en bij een dure basispolis soms wel 400 euro per jaar.. Je moet hier dus een financiële afweging maken. Aan de ene kant een premiekorting, maar met daar tegenover de kans op extra zorgkosten die je zelf moet betalen.

Gemeentepolis

Voor mensen met een laag inkomen bieden veel gemeenten in Nederland een speciale zorgverzekering: de zogeheten Gemeentepolis. Je krijgt dan een zorgverzekering en de mogelijkheid voor een aanvullende verzekering met vaak een ruime dekking. Heel soms betalen mensen met een Gemeentepolis geen eigen risico. Veel gemeenten betalen mee aan de premie. Kijk voor hoe dit per gemeente is geregeld bij handige websites.

Eigen risico aanpassen

Wil je je vrijwillig eigen risico aanpassen? Dit kan jaarlijks bij het kiezen van een nieuwe zorgverzekering. Als je de aanpassing uiterlijk 31 december doorgeeft aan je zorgverzekeraar, gaat die per 1 januari in.

Eigen bijdrage

Tot slot: het eigen risico moet niet worden verward met een eigen bijdrage. Een eigen bijdrage is een gedeelte van de zorgkosten dat je zelf moet betalen. De hoogte hiervan is voor iedereen hetzelfde en staat in de wet. Eigen bijdragen zijn er voor kraamzorg thuis, ‘zittend ziekenvervoer’ (dus: niet per ambulance), verschillende hulpmiddelen, poliklinische bevalling zonder medische indicatie, tandheelkundige zorg op medische indicatie, en een deel van de geneesmiddelen (met een maximum van 250 euro). Sommige zorgverzekeraars bieden in hun aanvullende verzekeringen weer een vergoeding voor bepaalde eigen bijdragen.

Aanvullend verzekeren

Wat is het verschil tussen een aanvullende verzekering (die altijd vrijwillig is) en de verplichte basispolis? Wat kun je van zo’n aanvullende polis verwachten? En hoe maak je een goede afweging van voors en tegens als het gaat om het afsluiten van zo’n aanvullende verzekering?

Je kunt je voor van alles aanvullend verzekeren.
Lang niet altijd is dit nodig.
Altijd zorgvuldig afwegen.
Géén acceptatieplicht voor verzekeraars.

Persoonlijke afweging

Of je je wel of niet aanvullend wilt verzekeren bovenop het verplichte basispakket is een persoonlijke afweging. Aanvullend verzekeren kan bijvoorbeeld voor de tandarts, de fysiotherapeut, brillen/ contactlenzen of alternatieve geneeswijzen. Wat kost dit aan premie? En hoe groot is de kans dat je ook echt gebruik gaat maken van de zorg die hiermee verzekerd is? Hierover zo meer, maar eerst een paar dingen vooraf.

Geen acceptatieplicht

Verzekeraars hebben bij aanvullende verzekeringen geen acceptatieplicht, zoals die voor het basispakket wél geldt. Als verzekeraars verwachten dat veel zorg gaat gebruiken uit de aanvullende verzekering, dan mogen ze je voor een aanvullende verzekering weigeren of een hogere premie vragen. In de praktijk passen zorgverzekeraars alleen acceptatiebeleid toe bij aanvragen voor een zeer uitgebreid aanvullend pakket. Had je al een uitgebreide aanvullende verzekering dan kun je vaak zonder problemen overstappen.

Beter bij één verzekeraar

Een aanvullende verzekering hoef je niet per se af te sluiten bij de zorgverzekeraar bij wie je je verplichte basispolis hebt. Je kunt bijvoorbeeld voor de basispolis naar een nieuwe verzekeraar overstappen, maar voor de aanvullende polis bij je oude verzekeraar blijven. In het verleden was dit een reële optie, omdat een nieuwe (basis)verzekeraar je soms niet accepteerde voor de aanvullende polis, of alleen tegen slechtere voorwaarden. Maar intussen hebben verzekeraars hierover onderling afspraken gemaakt: wie wil overstappen met basispolis plús een al bestaande aanvullende polis, wordt voor diezelfde aanvullende dekking gewoon geaccepteerd.

Als je zowel de basispolis als je aanvullende verzekeringen bij dezelfde verzekeraar afsluit, heeft dit als bijkomend voordeel dat die dan ook direct op elkaar zijn afgestemd. Als er daarentegen twee verschillende verzekeraars in het spel zijn, kan dit administratief gedoe geven.

Tientjes per maand

Ruim vier op de vijf mensen hebben een of meer aanvullende polissen. De premies zijn best stevig, voor tandzorg of fysiotherapie al gauw een paar tientjes per maand. En de vergoedingen zijn gelimiteerd. Soms zijn er eigen bijdragen, van bijvoorbeeld 25 procent op iedere rekening. En vaak is er een maximum aan het bedrag, of aan het aantal behandelingen dat per jaar wordt vergoed. Je kunt daarom óók besluiten om geen aanvullende polis te nemen en zelf een soort spaarpot te maken voor mogelijke extra zorgkosten.

Tandartszorg

Voor verzekerden ouder dan 18 jaar voorziet de basispolis alleen in uitzonderlijke gevallen. Het gaat dan om de kaakchirurg of vergoeding van een kunstgebit. Afhankelijk van de soort zorg moet de verzekerde hiervoor wel een eigen bijdrage betalen. Ook geldt het verplichte eigen risico. Dus de kosten van je reguliere controles, vullingen, wortelkanaalbehandelingen, kronen, bruggen en implantaten zul je zelf moeten betalen. Tenzij je je aanvullend verzekert.

Gaat een behandeling meer dan 250 euro kosten, dan moet je tandarts vooraf een offerte maken. Dat geldt ook voor goedkopere behandelingen als je daar zelf vooraf om vraagt. Heb je een aanvullende tandzorgverzekering, dan kun je die offerte eerst voorleggen aan je verzekeraar, zodat je van tevoren weet wat er vergoed wordt. Op de uiteindelijke rekening van de tandarts vind je een serie codes, elk voor een onderdeel van de behandeling, met hieraan gekoppeld steeds een bepaald bedrag. Die bedragen mogen niet hoger zijn dan de tarieven die zijn vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Soms maakt ook orthodontie deel uit van de aanvullende tandartsverzekering. Tot slot: als je in een bepaald kalenderjaar hoge tandartskosten hebt, dan kan het zijn dat je hiervan een deel kunt aftrekken voor de inkomstenbelasting. Dit geldt trouwens ook voor nog een aantal andere medische kosten. De belastingdienst biedt meer informatie, zie ook handige websites.

Fysiotherapie

Wie alleen een basispolis heeft, moet de kosten van fysiotherapie zelf betalen. Dat wordt anders als de aandoening waar het om gaat is opgenomen in een lijst met chronische aandoeningen die door de overheid is vastgesteld. Hieronder valt ook het revalideren na bijvoorbeeld een knie- of heupoperatie. Maar let op. Voor alle aandoeningen van de chronische lijst geldt dat je de eerste twintig behandelingen zelf betaalt.

Er zijn een paar uitzonderingen waarbij fysiotherapie wel vanaf de eerste behandeling wordt vergoed uit de basispolis. Dit geldt bijvoorbeeld voor behandeling van etalagebenen of bekkenbodemtherapie En ook voor behandelingen oefentherapie bij artrose aan de heup- en kniegewrichten en COPD. Er zit wel een maximum op het aantal behandelingen dat wordt vergoed.

Tot 1 augustus 2023 kunnen coronapatiënten met ernstige klachten bepaalde behandelingen vergoed krijgen uit het basispakket. Bij deze zogenoemde paramedische herstelzorg gaat het om:

logopedie (alle behandelingen vergoed);
ergotherapie (maximaal 10 uur);
fysiotherapie of oefentherapie(maximaal 50 behandelingen);
voedingsadviezen van diëtist (maximaal 7 uur).

Er gelden voorwaarden voor herstelzorg na corona . Zo moeten patiënten meedoen aan een onderzoek. Dit is om te kunnen bepalen of behandelingen wel bijdragen aan een goed herstel.

Speciaal geval: buitenland

Tot slot: lees ook in deze brochure over de vergoeding van zorgkosten die je in het buitenland maakt. De praktijk leert dat die vergoeding soms lager is dan mensen denken. Ook op dit punt kun je je aanvullend verzekeren, en het kan zeker de moeite lonen om hier goed naar te kijken.

Collectiviteiten

Wat zijn dat precies? Wat voor soorten heb je? En hoe hoog is de premiekorting?

Vanaf 2023 geen collectiviteitskorting meer op de basispolis.
- Maar nog wel korting bij aanvullende polissen.
- Bijna 7 van de 10 verzekerden zat in 2022 bij een collectiviteit.
- Kijk niet alleen naar korting, maar ook naar de pakketinhoud.

Geen onderscheid in premie basispolis

Zorgverzekeraars mogen geen onderscheid maken in de premie die ze voor een-en-dezelfde variant basispolis vragen. Bijvoorbeeld door die hoger te maken voor mensen die ouder zijn of chronisch ziek zijn. Ze mogen wel verschil in premie maken tússen specifieke varianten basispolis. Bijvoorbeeld door een restitutiepolis duurder te maken dan een naturapolis. Maar per specifieke variant polis moeten ze dan weer iedereen voor precies dezelfde premie accepteren. Tot 2022 gold er een uitzondering voor collectiviteiten. Die konden lange tijd 10% korting krijgen op de basisverzekering. De laatste jaren was dat nog maar 5%. Vanaf 2023 is dat niet meer mogelijk omdat bleek dat individueel verzekerden meebetaalden aan de korting van collectief verzekerden.

Je kunt je nog wel met korting verzekeren voor aanvullende polissen, via bijvoorbeeld:

je werkgever
een belangenorganisatie (zoals een ouderenbond of een vakbond)
je gemeente
een consumenten- of patiëntenvereniging

Hoe vind ik een collectieve aanvullende verzekering?

Als je nog niet bij een collectiviteit hoort en ook ‘nergens lid van bent’, dan zijn er toch nog opties om bij een collectieve verzekering te komen:

Ga na of je via een vergelijkingssite korting kan krijgen.
Voor mensen met een laag inkomen bieden veel gemeenten een speciale collectieve zorgverzekering aan, de zogeheten Gemeentepolis. Meer informatie hierover bij Handige websites.

Eerst inhoud, dan prijs

Tot slot nog dit: korting via een collectiviteit kán voordelig zijn. Maar het is niet de enige manier waarop de premie voor je aanvullende polis kan variëren. Het is vooral het verzekerde pakket dat bepalend is voor de premiehoogte. Kies je voor veel korting, vergeet dan niet om ook te letten op het verzekerde pakket.

De Zorgtoeslag

Wat is dat, en waarom bestaat die? Wie komt ervoor in aanmerking, en wat zijn de bedragen? En waar vraag ik mijn zorgtoeslag aan?

Alleen bij lage inkomens.
Ook vermogen telt mee.
Hoe lager het inkomen, hoe hoger de toeslag.
Meerpersoonshuishoudens krijgen hogere toeslag.
Zelf aanvragen.

Om mensen met weinig inkomen tegemoet te komen in de kosten voor de verplichte basispolis en het verplichte eigen risico, bestaat er zorgtoeslag. Die wordt uitgekeerd door de Belastingdienst om te voorkomen dat de zorgverzekering, en hiermee toegang tot gezondheidszorg, voor mensen met weinig inkomen onbetaalbaar wordt.

Eén toeslag per huishouden

Bij de vaststelling van de hoogte van een zorgtoeslag wordt naar een aantal dingen gekeken. Kort gezegd wordt de gemiddelde premie van een basispolis vergeleken met het bedrag waarvan de overheid het aanvaardbaar vindt dat mensen dat, gezien hun persoonlijke inkomen, aan zorgpremie kwijt zijn. Het verschil tussen die twee bedragen wordt dan als zorgtoeslag terugbetaald.

Zorgtoeslag wordt berekend en uitgekeerd per huishouden. Dus bij een alleenstaande wordt alleen gekeken naar diens eigen belastbaar inkomen. Maar bij een (echt)paar wordt gekeken naar het gezamenlijk inkomen. Een huishouden van twee partners krijgt samen ook maar één gezamenlijke zorgtoeslag. Die is dan hoger dan voor een alleenstaande. Als er daarnaast ook nog een thuiswonend kind is van 18 jaar of ouder, krijgt die wél een eigen, aparte zorgtoeslag.

Behoorlijk ingewikkeld dus in de details, maar op hoofdlijnen redelijk overzichtelijk: hoe lager het inkomen, hoe hoger de zorgtoeslag. Daarnaast is er ook nog een vermogenstoets. Ook die verschilt tussen alleenstaanden en samenwonenden.

In 2023 bedraagt de maximale zorgtoeslag voor alleenstaanden 154 euro en voor samenwonenden 265 euro per maand. Hoeveel je precies krijgt kan je uitrekenen op de site van de belastingdienst. Om in aanmerking te komen voor zorgtoeslag moet je jezelf wel aanmelden via de belastingdienst (zie ook Handige websites) . Heb je recht op zorgtoeslag, dan keert de Belastingdienst die in maandelijkse termijnen aan je uit.

Achteraf

Wat lastig kan zijn, is als je inkomen kan fluctueert. Bijvoorbeeld als je zelfstandige bent, of als je af en toe serieuze neveninkomsten hebt naast een vaste baan of pensioen. Er kan daarom altijd nog een ‘eindafrekening’ komen, als onderdeel van de definitieve belastingaanslag. En dan kan het dus zijn dat de hoogte van je zorgtoeslag alsnog voor dat jaar wordt bijgesteld, en je een deel moet terugbetalen of dat je juist nog iets terugkrijgt.. Je kan ook de zorgtoeslag achteraf aanvragen. Daarvoor krijgt je ruimschoots de tijd na afloop van een kalenderjaar, namelijk tot 1 september van het jaar daarop.

Inkomensafhankelijke bijdragen

De premie die je voor je basispolis betaalt, is een vast bedrag los van hoe hoog je eigen inkomen is. Maar daarnaast betaal je nog andere (forse) bijdrage voor de zorgverzekering, die wél samenhangt met je inkomen. Die loopt via de Belastingdienst, en daar heb je zelf niets in te kiezen.

Hoe lager het inkomen, hoe lager de bijdrage
De bijdrage varieert voor soort inkomen.
Werknemers en uitkeringsgerechtigden worden door werkgever of uitkeringsinstantie gecompenseerd.

Bijdragen naar financiële draagkracht

De premie die je voor de verplichte basispolis betaalt, direct aan je zorgverzekeraar, heet in ook wel de nominale zorgpremie. Dat ‘nominaal’ staat hier voor ‘vast bedrag’. Ofwel: iedereen betaalt precies hetzelfde bedrag in euro’s voor een- en-dezelfde variant basispolis.

Maar wat voor de één een relatief laag bedrag is, kan voor een ander juist een zware last zijn. Vandaar dat er ook ‘inkomensafhankelijke’ elementen zitten in de manier waarop wij de zorg in Nederland financieren.

Naast zorgtoeslag kennen we in Nederland de zogeheten inkomensafhankelijke premie voor de Zorgverzekeringswet (iab-zvw). Dat is een vast percentage van het bruto jaarinkomen; dus naarmate dat het inkomen hoger is, is ook die bijdrage in aantallen euro’s hoger.

Voor werknemers geldt dat de werkgever deze iab-zvw betaalt aan de Belastingdienst. Ook voor pensioenuitkeringen en uitkeringen van het UWV of de sociale dienst, houdt de uitkerende instantie inkomensafhankelijke zorgpremie in. Voor zelfstandigen ligt dit anders: zij moeten hun inkomensafhankelijke bijdrage zelf betalen als onderdeel van de aanslag inkomstenbelasting.

Tot een maximum inkomensgrens

Een paar dingen zijn nog van belang om te weten. Er is een bovengrens aan het jaarinkomen waarover de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (moet worden ingehouden/betaald). Die grens ligt bij ongeveer 60.000 euro bruto jaarinkomen. Wie meer verdient, betaalt over dat meer-gedeelte geen inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet meer.

Verder is het zo, dat de inkomensafhankelijke premie die mensen betalen over aanvullend pensioen vanaf het moment waarop ze AOW-gerechtigd worden, een iets lager percentage is dan de premie voor werknemers. En diezelfde, iets lagere premie geldt ook voor wie zelfstandige is.

Onder de 18 of AOW-gerechtigd

Hoe zit het met de zorgverzekering voor je kinderen? En met aanvullende polissen? En als je eenmaal AOW-gerechtigd wordt: waar moet je dán op letten?

Tot aan 18e verjaardag gratis basisverzekering.
Soms ook gratis aanvullend verzekerd.
Eenmaal AOW-gerechtigd: iets lagere inkomensafhankelijke bijdrage Zvw.
Eenmaal AOW-gerechtigd: een enkele keer duurdere aanvullende polissen.

Onder de 18 jaar gratis

Kinderen zijn in Nederland gratis zorgverzekerd voor het basispakket tot en met de maand waarin ze achttien worden. Je bent wel verplicht om zelf je kind aan te melden voordat het 4 maanden oud is. Doe je dat niet of te laat, dan moet je de tot dan toe gemaakte zorgkosten voor je baby zelf betalen.

Soms is het ook zo, dat als voor een kind een polis wordt afgesloten bij dezelfde verzekeraar waar ook de ouders zijn verzekerd, aanvullende verzekeringen van ouders ook voor het kind gelden - zonder dat je hiervoor apart premie betaalt. Een enkele verzekeraar rekent voor bepaalde aanvullende polissen wel apart kindpremie.

Orthodontie

Aanvullende verzekeringen zijn voor kinderen overigens niet altijd nodig. Kinderen zijn, anders dan volwassenen, gratis verzekerd voor de meeste vormen van reguliere tandzorg (maar niet voor kronen, bruggen en orthodontie). En via de basisverzekering zijn ze ook verzekerd voor fysiotherapie, tot een maximum van achttien behandelingen per jaar (en bij sommige aandoeningen zelfs meer).

Wat wél interessant kan zijn, is voor je kind een speciale aanvullende verzekering afsluiten met dekking voor orthodontie. Wacht daar niet mee tot je kind een beugel nodig heeft. Dan kan het zijn dat je verzekeraar een wachttijd hanteert of je niet accepteert voor de verzekering.

En als je nu al weet dat er gezinsuitbreiding op komst is, dan kan je daarmee rekening houden bij de keuze van een aanvullende zorgverzekering. Zoals een aanvullende verzekering waarin ook een kraampakket of extra kraamhulp is opgenomen.

Vanaf 18 jaar premieplichtig - én zorgtoeslag

Wordt iemand eenmaal 18, dan is zij of hij met ingang van de daaropvolgende maand zelf premieplichtig. Je mag dan zelf je eigen verzekeraar en verzekering kiezen. Maar desgewenst kunnen ook daarna ouders die dit willen, nog blijven optreden als degenen die dit regelen en betalen. En wat soms nog wel eens wordt vergeten, en dus ook niet wordt aangevraagd, is de zorgtoeslag waarop 18-jarigen recht hebben, ook als ze nog bij hun ouders wonen.

AOW-gerechtigd: meer zorgbehoefte

Het leven gaat snel: zo ben je nog een (jonge) ouder, maar sneller dan je misschien had gedacht ga je met pensioen en krijg je AOW. Een moment waarop het nodige verandert, ook in de sfeer van inkomen en (sociale) verzekeringen.

Naarmate we ouder worden, doen we vaker een beroep op zorg. Dit geldt niet alleen voor de ‘medische’, primair curatief gerichte zorg zoals die in de Zorgverzekeringswet (Zvw) is geregeld. Maar ook voor allerlei vormen van langdurige zorg zoals dagbesteding, huishoudelijke hulp, maaltijdvoorziening, hulpmiddelen voor mobiliteit, woningaanpassing, logeerzorg of opname in een verpleeghuis. Dat is geregeld via andere wetten, zoals de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Deze informatiegids beperkt zich tot de Zorgverzekeringswet.

Lagere bijdrage

Bent je eenmaal AOW-gerechtigd, dan betaal je iets minder inkomensafhankelijke bijdrage (zie vorige hoofdstuk) over aanvullend pensioen.

Voor de reguliere basispolis verandert er als je AOW-gerechtigd wordt niets. Ouderen betalen in Nederland hiervoor niet méér premie en kunnen gewoon jaarlijks zelf een zorgverzekering kiezen.

Aanvullende verzekeringen

Tot slot de aanvullende verzekeringen. Een heel enkele keer geldt voor een aanvullende polis een leeftijdsafhankelijke premie.

Chronisch ziek zijn en verzekeren

Mensen met een chronische aandoening kunnen, net als wie kerngezond is, bij iedere zorgverzekeraar een basispolis naar eigen voorkeur afsluiten. Maar bij aanvullende verzekeringen kan dat lastiger zijn.

Acceptatie voor basispolis geen probleem.
Aanvullend verzekeren soms een probleem.

Extra kosten

Een chronische ziekte sluipt niet onopgemerkt in je leven, en kan een zware last zijn. Door de belasting van de aandoening zelf. Maar vaak ook door de nodige extra kosten, inclusief de kosten voor zorg en verzekering. Terwijl mensen door hun aandoening vaker beperkt zijn in hun mogelijkheden om (extra) inkomen te verwerven.

Beter geen vrijwillig eigen risico

Wie met vaste regelmaat bij de specialist of in het ziekenhuis komt, voor controle, begeleiding, behandeling, krijgt vanzelf te maken met het wettelijk verplichte eigen risico in de basisverzekering. Dit bedraagt 385 euro per jaar, en daar ben je dan al gauw doorheen. In die situatie is het onverstandig om
ook nog eens een vrijwillig eigen risico te nemen. De premiekorting zal niet opwegen tegen de (bijna-) zekerheid dat je dat extra risico voor het volle bedrag zult moeten betalen.

Basispolis: gewoon acceptatieplicht

Een basispolis is hoe dan ook verplicht voor iedereen. Hiervoor geldt dat alle zorgverzekeraars een acceptatieplicht hebben. Dus ook wie chronisch ziek is, kan gewoon overal een basisverzekering afsluiten, tegen precies dezelfde premie en voorwaarden die voor ieder ander gelden die diezelfde polis afsluit. Maar hiermee is nog niet alles gezegd.

Zijn je zorgverleners wel gecontracteerd?

Mensen met een chronische aandoening zullen soms een ‘vaste’ relatie hebben met een of meer specifieke zorgverleners. En wie dan graag bij deze zorgverlener wil blijven, moet wel goed opletten bij het overstappen naar een nieuwe zorgverzekeraar. Kies je voor een naturapolis, kijk dan eerst of je nieuwe zorgverzekeraar ook een contract heeft met je zorgverlener. Je kan ook overstappen naar een restitutiepolis waarbij je zelf je zorgverlener kan kiezen en de kosten krijgt vergoed. Maar die polis is vaak duurder.

Ook opletten bij hulpmiddelen

Maak je gebruik van een hulpmiddel in bruikleen, let dan ook goed op bij het overstappen Wie door de ziekte bijvoorbeeld een speciaal bed nodig heeft of een pomp, moet dan wél nagaan of een nieuwe zorgverzekeraar dezelfde hulpmiddelenleverancier contracteert als de oude. Zo niet, dan moet er een nieuw bed komen, een nieuwe pomp, of wat voor hulpmiddel dan ook nodig is. En dit kan vervelend zijn als je gewend en bekend bent met het bruikleenhulpmiddel.

Een aanvullende verzekering kiezen

Veel mensen met een chronische ziekte hebben een aanvullende verzekering en doen daar ook een beroep op. Bijvoorbeeld bij kanker (psychosociale zorg), reuma (fysiotherapie, acupunctuur) en chronische pijn (extra vergoeding voor eigen bijdragen bij sommige medicijnen). Een zorgverzekeraar mag een toelatings- of acceptatiebeleid toepassen. Op basis daarvan kan de zorgverzekeraar besluiten om iemand die veel zorg uit de aanvullende verzekering nodig heeft niet toe te laten tot een aanvullende verzekering. Dit doen zorgverzekeraars alleen bij zeer uitgebreide aanvullende verzekeringen. Hoe hier precies mee wordt omgegaan, verschilt per verzekeraar.

In het buitenland

Als ik in het buitenland ziek word, op reis of op vakantie, vergoedt de basisverzekering dan ook mijn zorgkosten? En als ik in een ander land ga wonen? Of mij in het buitenland wil laten behandelen?

Complex onderwerp, wordt veel onderschat.
Basispolis dekt in principe spoedzorg in het buitenland …
… maar alléén tot maximaal ‘Nederlands’ tarief.
Zoveel mogelijk vooraf informatie vragen.

Complex onderwerp

Ook als we in het buitenland zijn, bijvoorbeeld op vakantie, lopen we het risico om zorgkosten te maken. Wie in het buitenland ziek wordt, of daar iets vervelends overkomt, kan ineens naar een dokter of naar een ziekenhuis moeten. Ben je ook dan voor de kosten hiervan verzekerd? En voor eventuele kosten van de reis naar je thuisland? Hierop bestaat helaas geen simpel en geruststellend antwoord.

Basispolis dekt spoedzorg in buitenland

Bij spoedeisende zorg die je niet kunt uitstellen tot terug in Nederland, worden de kosten vergoed uit de Nederlandse basisverzekering. Maar pas wel op: alléén voor zover dit zorg is die ook in het Nederlandse basispakket zit; en alléén tot aan het in Nederland gangbare tarief. Houd er daarom altijd rekening mee dat je verzekeraar de kosten die je in het buitenland maakt, niet volledig vergoedt. En kijk juist op dit punt goed naar mogelijkheden om je aanvullend te verzekeren.

Declareren

Ook als kosten wel vergoed worden, kan het zijn dat je die eerst zelf ter plekke moet betalen, en pas achteraf bij je verzekeraar kunt declareren. Voor veel landen in Europa kun je een speciale European Health Insurance Card meenemen, die je kunt aanvragen bij je verzekeraar (meer informatie zie Handige websites) Zo’n pasje zorgt er onder meer voor dat een financiële afhandeling rechtstreeks verloopt tussen je verzekeraar en buitenlandse zorgaanbieders, zodat je niets hoeft voor te schieten.

Zorg in Europa verschilt

Veel mensen weten dat bijvoorbeeld de Verenigde Staten een land is waar zorgkosten veel hoger kunnen zijn dan bij ons. Minder bekend is dat je ook in Europa tegen rare dingen aan kunt lopen. In bepaalde landen loop je kans zelf flink te moeten bijbetalen, bijvoorbeeld doordat:

In dat land een verschil bestaat tussen sociaal-verzekerde zorg en duurdere private zorg waar tarieven worden gerekend die boven de Nederlandse tarieven liggen;
daar andersoortige behandelingen worden toegepast die niet bij ons in het pakket zitten, bijvoorbeeld omdat het nog experimentele behandelingen zijn;
daar geneesmiddelen verstrekt worden die buiten ons systeem van vergoedingen vallen.

Tips om tegenvallers te voorkomen

Om grote tegenvallers zo veel mogelijk te voorkomen, kun je een aantal dingen doen:

Contact met de zorgverzekeraar: neem om te beginnen altijd, zodra sprake is van mogelijke ziekenhuisopname in het buitenland, meteen contact op met de alarmcentrale van je zorgverzekeraar. Natuurlijk zijn er situaties van ‘spoedeisendheid’ waarin vooraf met de verzekeraar overleggen geen reële optie is. In zo’n geval zal de verzekeraar normaal gesproken het gewenste begrip opbrengen. Maar bel dan wél zodra dat kan.
Informeer vooraf naar zorgkosten: ga je naar een ver land, of voor langere tijd weg? Informeer voor je vertrek bij je zorgverzekeraar naar de hoogte van de zorgkosten in het betreffende land, en naar de hoogte van eventuele vergoedingen.
Aanvullend verzekeren: als blijkt dat je basispolis te weinig zekerheid biedt, sluit dan een aanvullende zorgverzekering en/of een reisverzekering met een dekking voor zorgkosten in het buitenland. Goed verzekerd op reis is verstandig. Maar dubbel verzekeren is niet nodig. Ga na wat er al verzekerd is via je aanvullende verzekering, als je een reisverzekering koopt.
Kies proactief een nieuwe zorgverzekeraar: als je voorziet dat je in een komend jaar veel op reis zult zijn, dan is het zeker de moeite waard om bij het kiezen van een (nieuwe) zorgverzekeraar te letten op vergoeding van kosten in het buitenland. Denk dan aan:
- gebruik kunnen maken van service van een alarmcentrale
- plaatselijk vervoer naar ziekenhuis per ambulance en/of helikopter
- en de kosten van terugkeer (repatriëring) naar Nederland bij ziekte of overlijden

Expats

Er zijn nog andere situaties denkbaar waarin je in het buitenland medische kosten maakt. Als je daar bent gaan wonen. En als je ergens speciaal naar toe gaat voor een bepaalde behandeling.

Als je gaat wonen in een ander land, bijvoorbeeld als gepensioneerde of als expat, dan kan het zo zijn dat je je Nederlandse zorgverzekering kwijtraakt. Je zult zich dan in je nieuwe woonland bij een ziekenfonds of verzekeraar ter plekke moeten verzekeren. Hoe dit precies zit, en in hoeverre dit ook geldt voor andere gezinsleden, bijvoorbeeld kinderen, kan ingewikkeld zijn. En kan per land ook weer verschillen.

Hoe zit het dan als je woont buiten Nederland net over de grens, maar werkt ín Nederland? Of je woont in Nederland maar werkt juist elders. En: hoe zit het als je in het buitenland verzekerd bent maar tijdens bezoek aan Nederland híer zorg nodig heeft? Allemaal zaken die veel te ver voeren om er hier nader op in te gaan.

Maar als je voorziet dat je in een ander land gaat wonen, zul je hoe dan ook veel moeten regelen. En natuurlijk zoveel mogelijk informatie inwinnen. Dat kun je doen bij je eigen, Nederlandse zorgverzekeraar. Maar je zult ook al snel terechtkomen bij het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Zie ook Handige websites.

Vraag toestemming bij behandeling in buitenland

Tot slot: je wilt speciaal naar een ander land om daar een bepaalde medische behandeling of ingreep te ondergaan. Bijvoorbeeld omdat je daar sneller geholpen kunt worden. Dan is het goed mogelijk dat je zorgverzekeraar de kosten hiervan vergoedt. Het kan ook zijn dat die speciale afspraken heeft met geselecteerde zorgaanbieders in andere landen.

Maar begin hier nooit aan zonder toestemming vóóraf van je verzekeraar. Laat je zo uitgebreid mogelijk informeren, ook over zaken als eventuele nacontroles en kosten die gemaakt moeten worden mochten er dingen mis gaan.

Regierol voor de zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars en hun labels

Er zijn in Nederland 20 zorgverzekeraars verdeeld over 10 concerns. Samen bieden zorgverzekeraars rond de zestig basispolissen. De vier grootste concerns zijn Zilveren Kruis, VGZ, CZ en Menzis. Die hebben rond de 85 procent van de markt in handen. Alle zorgverzekeraars werken landelijk, maar sommigen hebben wel een groot marktaandeel in een bepaalde regio.

Bijna alle concerns werken met meer dan één merk of label. Wie bijvoorbeeld een zorgverzekering afsluit bij HEMA, doet dit in feite gewoon bij Menzis. Nationale Nederlanden en Ohra zijn labels van CZ. En wie een polis koopt bij Zekur, zit eigenlijk bij VGZ. De Friesland, FBTO en Avéro zijn labels van Zilveren Kruis. Belangrijk is de vraag wat de verschillen zijn voor jou als verzekerde tussen al die labels. De meesten labels bieden alleen nog natura en combinatiepolissen. Het aanbod in restitutiepolissen neemt af. Bij sommige labels kun je alleen een polis afsluiten en declareren via het internet; vaak zijn dit goedkopere polissen die zich specifiek richten op jongeren en/of studenten.

Weer andere labels zijn specifiek op bepaalde doelgroepen gericht. Pro Life (van Zilveren Kruis) heeft als vertrekpunt een christelijke visie op leven. VvAA (van ONVZ) richt zich op medische zorgprofessionals. Terwijl VGZ voor de zorg (van VGZ) mikt op mensen die werken in ziekenhuizen en (thuis)zorginstellingen.

Middenpartij tussen zorgaanbieders en verzekerde

In 2006 bij de invoering van de Zorgverzekeringswet zag de overheid een belangrijke rol weggelegd voor de zorgverzekeraars. Die vormen de logische middenpartij tussen de zorgaanbieders (zoals artsen en ziekenhuizen) en de verzekerden. Zij zijn het die namens de verzekerden bij die aanbieders zorg ‘inkopen’. Ze hebben hierbij de plicht om hun verzekerden continuïteit van zorg te bieden. Als verzekerde moet je passende zorg kunnen krijgen, zonder onredelijk lange wachttijden of daarvoor onredelijk ver te moeten reizen.

Focus op kwaliteit

Volumenorm

De verzekeraars kregen de taak om zorg in te kopen op basis van zowel prijs als kwaliteit. In 2006 waren over kwaliteit nauwelijks gegevens beschikbaar; inkopen op basis van prijs had dus de overhand. Sindsdien is het inzicht in geboden kwaliteit van zorg wel iets verbeterd maar nog lang niet genoeg, vindt Patiëntenfederatie Nederland.

Medisch-wetenschappelijke verenigingen zijn al decennia bezig met opstellen van kwaliteitsrichtlijnen waaraan hun beroepsbeoefenaren minimaal moeten voldoen. Ook zijn er steeds meer kwaliteitskaders voor verschillende soorten zorg . Dit gebeurt inmiddels dikwijls in samenspraak met verzekeraars en patiëntenorganisaties. Ook is er steeds meer informatie beschikbaar over kwaliteitsverschillen tussen zorgaanbieders. En dankzij initiatieven als ZorgkaartNederland kun je bij de keuze van een zorgverlener of je zorgverzekering ook zien hoe medegebruikers zélf de kwaliteit ervaren.

Gaandeweg wordt het meer mogelijk om bij de zorginkoop te kijken naar de prijs én de kwaliteit. Dit betekent dat zorgverzekeraars vaker voorkeur geven aan zaken doen met aanbieders die aantoonbaar kwaliteit leveren voor een redelijke prijs. Verzekerden hebben er dan natuurlijk wel recht op om te weten waarom zorgverzekeraars bij bepaalde zorgaanbieders wel of niet inkopen. Hierover komt langzaamaan steeds meer informatie beschikbaar. Patiëntenfederatie Nederland verwacht ook van zorgverzekeraars dat mensen zich op tijd en op eenvoudige wijze kunnen informeren over welke zorgaanbieders op hun polis zijn gecontracteerd.

Ook kijken naar uitkomsten

De gevolgen van die veranderingen worden intussen merkbaar. Bij borstkankerzorg bijvoorbeeld hebben de behandelaars zelf gesteld: je moet voldoen aan een aantal kwaliteitscriteria om dit werk te mogen doen; en je moet een minimaal aantal borstkankeroperaties per jaar doen, alleen dan ben je er goed genoeg in. Dit laatste getal heet de volumenorm.

Ook zorgverzekeraars zijn intussen deze volumenorm gaan laten meewegen in de kwaliteitscriteria voor de zorginkoop. Ziekenhuizen die niet aan het minimum aantal operaties voldeden, zijn daarom gaan samenwerken met andere ziekenhuizen. Ook zijn er voor meer aandoeningen expertisecentra ontstaan waar ervaring en deskundigheid samen komen. Bij maagverkleiningsoperaties heeft de volumenorm ertoe geleid dat enkele ziekenhuizen hiermee gestopt zijn.

Natuurlijk zegt die volumenorm niet alles over de kwaliteit van de geleverde zorg. Die wordt ook bepaald door hoe goed de onderlinge samenwerking is tussen alle medische professionals die bij een behandeling betrokken zijn en de diagnostiek en apparatuur waarmee ze moeten werken. Ook dit krijgt in contractafspraken steeds meer aandacht, en wordt steeds meer in landelijke kwaliteitsnormen opgenomen.

Wat je hiervan merkt

Een logische volgende stap is dat niet langer alleen maar wordt gekeken naar het proces van medisch handelen. Dus dat niet uitsluitend wordt bekeken of wel alle richtlijnen en protocollen naar de letter worden gevolgd en door de juiste bevoegde professionals worden uitgevoerd. Maar dat óók wordt gekeken naar feitelijke uitkomsten van medisch handelen. En dan niet allen de medische uitkomsten, maar ook of de behandeling bijdraagt aan beter functioneren van de patiënt? Is er wel sprake van voldoende, of volledig, herstel? Als hierover goede informatie komt, kunnen verzekeraars dit meenemen bij de zorginkoop.

Als verzekerde merk je bijvoorbeeld bij geneesmiddelen de regierol van de zorgverzekeraar. Meerdere zorgverzekeraars passen zogenaamd voorkeursbeleid toe. De arts schrijft een medicijn voor op stofnaam, en de zorgverzekeraar bepaalt welk merk je zonder bijbetalen van je apotheker krijgt. Of de zorgverzekeraar spreekt dat de apotheker een voorkeursvariant kiest.

Door bij de zorginkoop meer aandacht te hebben voor kwaliteit, gaan zorgaanbieders zich ook meer richten door onderling af te stemmen op het leveren van kwaliteit. Zo ontstaan voor bepaalde aandoeningen of behandelingen steeds vaker expertisecentra en afspraken in samenwerkingsverbanden of netwerken.

Omslag naar passende zorg

Er is momenteel een omslag gaande naar het met elkaar realiseren van passende zorg. Daarbij gaat het om zorg met meer aandacht voor gezondheid en wat iemand wel kan, dan voor de ziekte en het behandelen. Passende zorg heeft 4 basisprincipes:

Passende zorg is zorg die werkt tegen een redelijke prijs.
Passende zorg betekent dat patiënt en zorgverlener samen beslissen.
Passende zorg wordt waar dat kan, zo dicht mogelijk bij de patiënt georganiseerd.
Passende zorg gaat niet alleen over ziekte, maar ook over gezondheid en zelfredzaamheid.

De omslag naar passende zorg is nodig om te zorgen dat zorg ook in de toekomst voor iedereen beschikbaar blijft. De betaalbaarheid en daarmee de toegang tot zorg, staat onder druk. Onder meer doordat we steeds ouder worden en daarmee de vraag naar zorg stijgt, er meer (dure) medicijnen en nieuwe behandelingen komen, en er minder mensen zijn om zorg te leveren. Wil je meer weten over passende zorg, kijk bij Handige websites.

Niet eens met je zorgverzekeraar

Onverwacht een rekening van je zorgverzekeraar in je mailbox of geen toestemming krijgen voor een bepaalde behandeling of hulpmiddel, dat kan iedereen overkomen. Meestal vind je uitleg in de ‘mijn-omgeving’ of kan je prima telefonisch terecht bij je zorgverzekeraar voor uitleg. Maar een enkele keer is dat niet het geval. Of ben je het echt oneens met je zorgverzekeraar. Wat dan?

Er zijn tips en informatie voor als je een klacht hebt over je zorgverzekeraar
Bemiddeling via de Ombudsman Zorgverzekering is mogelijk
En/of uitspraak door een onafhankelijke erkende geschilleninstantie
Dit kan voor zowel basis- als aanvullende verzekering.

Voorlichting

Een klacht indienen bij je zorgverzekeraar? Daarbij helpt de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) je met praktische informatie op weg. Naast informatie over hoe je een klacht indient, is er ook de zorgverzekeringslijn. Daar kan je terecht voor advies over het oplossen van zorgverzekeringsschulden en het afsluiten van een zorgverzekering. Zie ook de pagina met Handige websites

Bemiddeling door de Ombudsman

Heb je een klacht? Bespreek die klacht eerst met je zorgverzekeraar. Kom je er samen niet uit, dan kan je de klacht indienen bij de SKGZ. Als de klacht zich daarvoor leent, onderzoekt eerst de Ombudsman of bemiddeling mogelijk is. En is dat het geval, dan gaat de Ombudsman in gesprek met je zorgverzekeraar. De uitkomst krijgen jij en je zorgverzekeraar teruggekoppeld.

Geschillencommissie

Kom je er niet uit met bemiddeling of wil je een uitspraak over een verschil van mening, bijvoorbeeld over vergoeding van bepaalde zorg, dan kan je dat voorleggen aan de geschillencommissie. Je kan ook naar de rechter gaan, maar de geschillencommissie is een toegankelijk en goedkoper alternatief.

ls je klacht geschikt voor een uitspraak van de geschillencommissie? Dan vraagt de SKGZ om een reactie van je zorgverzekeraar. De geschillencommissie doet zowel uitspraken over kwesties in de basisverzekering als in de aanvullende verzekering. Gaat het om zorg uit je basisverzekering? Dan volgt advies van het Zorginstituut Nederland. Voordat de geschillencommissie een uitspraak doet, is er nog een hoorzitting waar je zelf jouw zegje kan doen.

Advies van de zorgverzekeringslijn en bemiddeling door de Ombudsman is gratis. Een uitspraak van de Geschillencommissie kost €37.

Zorgverzekering kiezen: alle stappen op een rij

Ben je 18 jaar of ouder? Dan moet je een zorgverzekering kiezen. Kies je voor het nieuwe aanbod van je zorgverzekeraar, of kies je voor een andere polis? Hier zetten we de stappen en tips op een rij.

Denk na over de zorg van volgend jaar

Weet je nu al dat je zorg nodig hebt? Zoek dan uit of die zorg in je basisverzekering zit. Voor veel zorg is dat zo, bijvoorbeeld de huisarts. Voor het ziekenhuis en medicijnen betaal je eerst vanuit je eigen risico. Maar de tandarts of fysiotherapeut betaal je vaak zelf of uit je aanvullende verzekering.

Neem je een aanvullende verzekering? Dan betaalt je verzekeraar de zorgkosten, maar jij betaalt meer premie. Bedenk wat je liever doet: wel of geen aanvullende verzekering.

Bekijk de verschillende basispolissen

Er zijn twee soorten basispolissen: een naturapolis en een restitutiepolis. De meeste mensen kiezen een naturapolis. Dan kun je kiezen voor alle zorgverleners waarmee jouw zorgverzekeraar een contract heeft gesloten. Je zorgverzekeraar zorgt dat je terechtkan bij zorgverleners van voldoende kwaliteit en dichtbij huis als dat kan. Een andere zorgverlener kiezen mag ook, maar dan moet je meestal bijbetalen of eerst toestemming vragen.

Wil je zelf kunnen kiezen naar welke zorgverlener je gaat, zonder bijbetalen? Dan past een restitutiepolis bij jou. Daar betaal je bijna altijd een hogere premie voor en je moet zelf een zorgverlener zoeken. Lukt dat niet, dan kun je hulp vragen van je zorgverzekeraar. Sommige basispolissen zijn een combinatie van natura- en restitutiepolis. Dit betekent dat je voor een deel van de zorg kan kiezen uit de zorgverleners die een contract hebben met je zorgverzekeraar. Zelf bijbetalen hoeft voor deze zorgverleners niet. Vaak gaat het om zorg uit de GGZ en om wijkverpleging. Voor het andere deel van de zorg uit je basispolis kun je zelf kiezen naar welke zorgverlener je gaat.

Let op: aan een heel goedkope basispolis - vaak budgetpolis genoemd - zitten nadelen. Bijvoorbeeld dat je bij een kleiner aantal ziekenhuizen terecht kunt. Als je regelmatig zorg nodig hebt, check dan eerst of je zorgverlener een contract heeft met je zorgverzekeraar.

Kies je eigen risico

Maak je zorgkosten die vallen onder je basisverzekering? Dan betaal je de eerste 385 euro per jaar zelf. Dit verplichte eigen risico geldt niet voor bijvoorbeeld kosten van je huisarts, een verloskundige of wijkverpleging.

Bovenop het verplichte eigen risico kun je kiezen voor een vrijwillig eigen risico van maximaal 500 euro. Je betaalt dan minder premie. Maar als je toch veel zorg nodig hebt, kan het zijn dat je 385 + 500 euro zelf moet betalen. Kun je dat betalen? En wil je dat ook?

Ga na wat jij belangrijk vindt aan een zorgverzekeraar

Wat vind jij belangrijk aan jouw zorgverzekeraar? Dat je ze kunt bellen? Dat ze goed adviseren over waar je voor jouw zorg het beste terecht kan? De prijs van de polis? Of misschien wel, dat je makkelijk je gegevens online kan bekijken? Wat het ook is, schrijf het op. Dit antwoord gaat jou straks helpen bij je keuze.

Zoek een zorgverzekering die bij je past

Nu je weet wat je belangrijk vindt, kun je verzekeringen gaan vergelijken. Vergelijkingssites kunnen je helpen. Start met het (november)aanbod van je zorgverzekeraar. Bekijk het aanbod en beslis of je iets wilt aanpassen. Onderzoek ook de voor- en nadelen van een andere zorgverzekering. Kies de polis die het beste bij jou past.

Regel je zorgverzekering op tijd

Past het aanbod van je zorgverzekeraar nog steeds? Dan hoef je niets te doen. Blijf je bij je zorgverzekeraar, maar wil je wel iets veranderen, zoals een hoger eigen risico of een andere polis? Regel dat met je zorgverzekeraar voor 1 januari.

Wil je overstappen? Zeg dan uiterlijk 31 december je zorgverzekering op, en regel vóór 1 februari een nieuwe zorgverzekering. In de tussentijd ben je in ieder geval verzekerd voor zorgkosten uit de basisverzekering.

Extra tips en weetjes voor het kiezen van een zorgpolis

Heb je een aanvullende verzekering. Dan kan je altijd overstappen op een vergelijkbare aanvullende verzekering bij een andere zorgverzekeraar. Dat hebben zorgverzekeraars onderling afgesproken in actieplan Kerngezond. Herinner je (nieuwe) zorgverzekeraar daar zo nodig aan.

Soms is er een vergoeding voor lidmaatschap van een patiëntenorganisatie in je aanvullende verzekering. (Zie Handige websites)
Wil je weten of een zorgverlener een contract heeft met jouw zorgverzekeraar? Vraag het je zorgverzekeraar, of kijk op hun website bij ‘zorgzoeker’ of ‘zorgvinder’.

Een machtiging voor bijvoorbeeld medicijnen, een hulpmiddel, of een persoonsgebonden budget (pgb) mag je meenemen naar je nieuwe zorgverzekering. Als de machtiging afloopt, dan gelden de voorwaarden van de nieuwe zorgverzekering.

Ben je in behandeling bij een zorgverlener en stopt hun contract met je zorgverzekeraar? Dan mag je in ieder geval je behandeling afmaken.

Kies je voor een naturapolis en wordt je met spoed opgenomen in een ziekenhuis waar je zorgverzekeraar geen contract mee heeft? Dan krijg je die zorg vergoed uit je basisverzekering. Ook als je een budgetpolis hebt.

Wil je weten wat andere verzekerden van jouw zorgverzekeraar vinden? Of wil je jouw eigen ervaring delen? Ga naar ZorgkaartNederland.nl.

Soms kan overstappen ook tijdens het kalenderjaar. Zoals bij sommige veranderingen in de persoonlijke situatie, zoals echtscheiding en als iemand 18 jaar wordt. Het kan ook als je zorgverzekeraar tussentijds de polisvoorwaarden in je nadeel verandert.

Heb je een premieachterstand? Dan kun je niet overstappen. Heb je achterstand met betalen van eigen risico? Dan kan je wel opzeggen. Neem in beide gevallen contact op met je zorgverzekeraar om een betalingsregeling af te spreken.

Voor het sluiten van een zorgverzekering heb je deze gegevens nodig:
- Burgerservice- / of sofinummer
- Bankrekeningnummer
- Een geldig woonadres (uittreksel uit de BasisRegistratie Personen - BRP)

Vergelijkingssites

Het aantal polissen waaruit je - verspreid over de diverse zorgverzekeraars - kunt kiezen, bedraagt alleen al voor de basisverzekering rond de zestig. In combinatie met veel meer mogelijkheden voor aanvullende verzekeringen ervaren veel mensen het kiezen van een zorgverzekering als complex. Ze zien door de bomen het bos niet meer, en laten zich hierdoor ook ontmoedigen: te ingewikkeld om allemaal te bekijken, kost te veel tijd en moeite. Tot dusver wisselt 6 tot 7 % van de verzekerden aan het eind van het jaar van basispolis.

Kritische vragen

Om toch door die vele bomen het bos te kunnen zien, maken steeds meer mensen gebruik van vergelijkingssites. Daar kun je polissen zoeken en (laten) vergelijken, toegespitst op je persoonlijke situatie en voorkeur. En kun je meestal ook, als eenmaal een keus is gemaakt, direct op diezelfde vergelijkingssite die polis afsluiten. Soms krijg je dan ook korting of een welkomstgeschenk.

Vier van de tien Nederlanders zoekt zijn zorgpolis via zo’n vergelijkingssite.

De steeds prominentere rol van de vergelijkingssites zorgt ervoor dat er ook kritische vragen worden gesteld over de betrouwbaarheid. Omdat vergelijkingssites provisie krijgen van de door jou gekozen zorgverzekeraar als je via de vergelijkingssite een polis afsluit.

Patiëntenfederatie Nederland vindt dat gebruikers van vergelijkingssites ervan uit moeten kunnen gaan dat:

de weergegeven informatie op een vergelijkingssite klopt;
een vergelijkingssite geen onnodige gegevens van de gebruiker vraagt;
de gepresenteerde uitkomst onafhankelijk is van de relatie tussen een site en een zorgverzekeraar;
vergelijkingssites helder communiceren over hun verdiensten, en over welke zorgpolissen wel en welke niet worden meegenomen.

Praktische tips

Je doet er altijd goed aan om meer dan één site te raadplegen. Om vergelijkingssites dus zelf ook te vergelijken, en zo te bepalen welke het meest prettig is in gebruik, aanbod en duidelijkheid. Als je toch twijfelt over de geboden informatie, zoals over de precieze dekking van een polisaanbod, check dit dan ook nog eens rechtstreeks bij de betreffende zorgverzekeraar. Voor tips voor het gebruik van vergelijkingssites zie Handige links.

Verklarende woordenlijst

Aanvullende verzekering

Met een (vrijwillig af te sluiten) aanvullende zorgverzekering kun je een vergoeding krijgen voor medische kosten die niet tot het basispakket behoren. Bekende voorbeelden zijn fysiotherapie en de tandarts.

Acceptatieplicht

Zorgverzekeraars hebben een acceptatieplicht voor het basispakket van de Zorgverzekeringswet. Dit wil zeggen dat ze alle verzekerden, ongeacht leeftijd of gezondheidstoestand, moeten toelaten. Ze mogen ook geen financieel onderscheid maken tussen de ene verzekerde en de andere .

Basispakket

De Zorgverzekeringswet regelt dat iedere Nederlander is verzekerd van noodzakelijke medische zorg. Wat hieronder wordt verstaan, is vastgelegd in het basispakket. De inhoud van het basispakket wordt vastgesteld door de overheid. Bij welke zorgverleners je terecht kan, onder welke voorwaarden, en de bijbehorende premie bepaalt de zorgverzekeraar.

Basispolis

Dit is de polis voor het basispakket van de Zorgverzekeringswet. Inhoudelijk zijn alle basispolissen hetzelfde: ze bieden allemaal dekking voor hetzelfde pakket. Maar de premie kan verschillen per verzekeraar; en er zijn ook verschillende soorten basispolissen. Vooral op het punt van keuzevrijheid van zorgaanbieders.

Basisverzekering

Synoniem voor basispakket.

Budgetpolis

Dit is een (vaak goedkope) variant naturapolis, waarbij de verzekerde alléén onbeperkt, dus voor 100 procent vergoed, toegang heeft tot zorgverleners waarmee de verzekeraar een contract heeft. Voor deze polis contracteert de zorgverzekeraar een beperkt aantal zorgaanbieders. Ga je als verzekerde met een budgetpolis naar een zorgverlener zonder contract, dan betaal je een deel van de kosten zelf. Het deel dat je zelf betaalt is groter dan bij een gewone naturapolis. De budgetpolis wordt ook wel ‘polis met beperkende voorwaarden’ genoemd.

Collectiviteit

Een collectiviteit is een groep mensen die - bijvoorbeeld via een werkgever of een vereniging - gezamenlijk een zorgverzekering afsluit. Binnen zo’n collectieve zorgverzekering sluit de verzekeraar de individuele polissen gewoon af met verzekerden afzonderlijk. Het voordeel van een collectiviteit is premiekorting en soms ook vrije toegang tot uitgebreide aanvullende verzekering en diensten. Premiekorting is alleen nog toegestaan voor de aanvullende verzekering.

Combinatiepolis

Dit is een verzekeringsvorm die een combinatie biedt van de restitutiepolis en de naturapolis. De verzekerde heeft voor één deel van de medische zorg vrije keuze uit alle zorgaanbieders; maar is voor een ander deel aangewezen op gecontracteerde zorgaanbieders. Kies je voor een zorgaanbieder die buiten dat gecontracteerde pakket valt, dan betaal je een deel van de kosten zelf.

Eigen risico

Zie verplicht eigen risico en vrijwillig eigen risico.

Gecontracteerde zorg

Alle zorg waarvoor de zorgverzekeraar een contract heeft afgesloten met een of meer zorgaanbieders. De zorgverzekeraar vergoedt aan jou als verzekerde, bij elke variant basispolis, de volledige zorgkosten die je maakt zolang je gebruikmaakt van een gecontracteerde zorgaanbieder.

Geschillencommissie

Alle zorgverzekeraars zijn aangesloten bij de Stichting Klachten en Geschillenencommissie Zorgverzekeringen (SKGZ). Het gaat om een onafhankelijke commissie die zowel bij verschil van mening over kwesties in de basisverzekering als in de aanvullende verzekering een bindende uitspraak kan doen.

Inkomensafhankelijke bijdrage

Iedere meerderjarige betaalt een percentage van zijn inkomen (tot een maximumgrens) als bijdrage voor de
Zorgverzekeringswet. Deze bijdrage loopt via werkgever, uitkeringsinstantie of Belastingdienst. (Zelfstandigen betalen de inkomensafhankelijke bijdrage direct aan de Belastingdienst.) De inkomensafhankelijke bijdrage staat los van de zorgpremie die je direct betaalt aan de verzekeraar bij wie je een verplichte basispolis hebt.

Labels

Nederland telt rond de tien zorgverzekeringsconcerns, maar onder een andere naam (label) bieden zij soms dezelfde zorgverzekeringen aan.

Naturapolis

Bij een naturapolis betaalt de zorgverzekeraar de rekeningen rechtstreeks aan de zorgaanbieder. De verzekerde kan alléén naar zorgaanbieders waar de zorgverzekeraar een contract mee heeft. Wil je toch door
een andere zorgverlener worden geholpen, dan hoeft de verzekeraar niet alle kosten te vergoeden.

Nominale premie

Het bedrag dat je per maand of per jaar voor je basispolis betaalt.

Ombudsman Zorgverzekering

Bij een klacht over de zorgverzekeraar kan de Ombudsman Zorgverzekeringen bemiddelen om tot een voor beide partijen acceptabele afspraak te komen tussen jou en je zorgverzekeraar.

Pakketinhoud

De pakketinhoud is het geheel van alle zorg die door een verzekeringspolis wordt gedekt. Voor de basispolis wordt die bepaald door de minister van Volksgezondheid. Die laat zich daarbij adviseren door het Zorginstituut Nederland. De pakketinhoud van aanvullende verzekeringen bepalen zorgverzekeraars elk voor zich.

Passende zorg

Passende zorg is een aanpak om ervoor te zorgen dat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen. Het gaat om zorg die werkt en waarbij patiënt en zorgverlener samen beslissen. Daarbij is de focus minder gericht op ziekte en behandeling en is er meer inzet op gezondheid, functioneren en wat iemand wel kan.

Planbare zorg

Alle zorg die wel noodzakelijk is, maar niet spoedeisend of acuut. Meestal is sprake van verwijzing door de huisarts. Die geeft een verwijsbrief voor behandeling door een medisch specialist in een ziekenhuis.

Restitutiepolis

Dit is de variant basispolis waarbij je er als verzekerde in principe geen rekening hoeft te houden of je zorgverzekeraar wel of niet een contract heeft afgesloten met de zorgaanbieder die je bezoekt. Je krijgt de medische kosten die binnen je verzekerde pakket vallen, normaal gesproken volledig vergoed.

Uitkomstbekostiging

Zowel de overheid als de zorgverzekeraars streven ernaar om de beloning van zorgaanbieders meer te koppelen aan de feitelijke, meetbare resultaten van een behandeling of ingreep. Het liefst daarbij rekening houdend met de resultaten zoals ervaren door de patiënt. Dus belonen op basis van uitkomsten, in plaats van het betalen voor iedere (be)handeling.

Vergelijkingssites

Ook wel zorgvergelijkers genoemd. Dit zijn websites waar je niet alleen terechtkunt voor het vergelijken van zorgpolissen, op basis van je eigen voorkeur en situatie, maar waar je dan ook direct een gekozen polis kunt afsluiten.

Vermogenstoets

Behalve dat de zorgtoeslag alleen is bedoeld voor mensen met lage(re) inkomens, is er ook een grens aan het persoonlijk vermogen. Heb je weinig inkomen maar wel veel vermogen, dan vervalt het recht op zorgtoeslag.

Verplicht eigen risico

Het jaarlijkse bedrag dat iedere verzekerde vanaf 18 jaar zelf moet betalen voor verleende zorg, voordat hij aanspraak kan maken op zijn basisverzekering. Sinds 2016 bedraagt dit wettelijk verplichte eigen risico 385 euro. Onder andere huisartsenzorg, wijkverpleging en zorg van een verloskundige vallen niet onder het eigen risico.

Volumenorm

Een minimum aantal behandelingen of operaties dat een zorgverlener per jaar moet doen om de gewenste kwaliteit te kunnen blijven leveren Volumevormen komen steeds vaker tot stand in gezamenlijk overleg met beroepsgroep(en), zorgverzekeraars en patiënten

Vrijwillig eigen risico

Bovenop het wettelijk verplichte eigen risico van 385 euro per jaar, kun je er zelf voor kiezen om nog een extra eigen risico te nemen van maximaal 500 euro per jaar. Dit in ruil voor een lagere premie voor de basispolis.

Werelddekking

Ook in het buitenland ben je, zij het mét bepaalde beperkingen, gedekt door de polis van je Nederlandse basisverzekering. Die dekking geldt voor alleen spoedeisende hulp overal ter wereld.

Zorginkoop

Zorgverzekeraars maken afspraken met zorgaanbieders, over de te leveren zorg. Daarbij gaat het om prijs en kwaliteit.

Zorgtoeslag

Wie een niet al te hoog inkomen heeft, krijgt van de overheid een financiële compensatie voor de kosten van de basispolis en het verplichte eigen risico. Die toeslag varieert met het inkomen en vermogen en met de samenstelling van het huishouden. De zorgtoeslag moet je zelf aanvragen, bij de Belastingdienst.

Zorgvergelijkers

Synoniem (beetje ongelukkig gekozen) voor vergelijkingssites.

Zorgverzekeringswet

De wet (afgekort: Zvw) die sinds 1 januari 2006 o.a. regelt dat iedere inwoner verplicht een basisverzekering moet afsluiten.

Handige websites

Lees meer over zorgverzekeringen

Lees meer over zorgverzekeringen kiezen en vergelijken

Lees meer over zorgverzekering en kosten

Lees meer over zorgverzekering en buitenland

Bij het CAK vind je informatie over zorg in het buitenland, medicijnen meenemen op reis en het Nationale Contactpunt grensoverschrijdende zorg.
Informatie over zorgverzekering en reizen, werken en studeren in het buitenland.