Nieuwe afspraken over wisselen van medicijnen
Patiënten krijgen in de apotheek soms een ander medicijn mee dan zij gewend zijn. Er wordt dan gewisseld van medicijn, zonder dat daar een medische reden voor is. Dat kan leiden tot onrust, klachten en vragen bij patiënten. Patiëntenorganisaties, artsen, apothekers en zorgverzekeraars hebben nieuwe afspraken gemaakt over dit wisselen en daarvoor de ‘Leidraad Verantwoord Wisselen Medicijnen’ opgesteld. Daarin is geregeld wanneer het wisselen van medicijn om niet medische redenen mogelijk is en de verantwoordelijkheid van de voorschrijvend arts en de apotheker hierbij.
Verantwoord wisselen van medicijnen in drie categorieën
De leidraad helpt om te komen tot een verantwoorde wisseling van een medicijn met dezelfde werkzame stof, sterkte, toedieningsvorm en afgiftepatroon. Om dit mogelijk te maken, zijn medicijnen in drie categorieën ingedeeld:
Rood: niet wisselen, tenzij het medicijn door tekorten niet (meer) verkrijgbaar is in Nederland.
Oranje: alleen wisselen als aan voorwaarden zoals in de Leidraad overeengekomen is voldaan.
Groen: wisselen van medicijnen is mogelijk, met inachtneming van de voorwaarden, tenzij dit om specifieke patiëntgebonden redenen niet kan.
De voorwaarden voor het (om niet-medische redenen) wisselen van medicijnen in de oranje en groene categorie, betreffen afspraken over informatie en begeleiding van de patiënt bij het wisselen. Voor de geneesmiddelen uit deze categorieën is ook afgesproken het aantal wisselingen zoveel mogelijk te beperken.
Medische noodzaak
Er zijn situaties waarin de arts vindt dat het medisch gezien niet wenselijk is dat een medicijn gewisseld wordt, ook niet een medicijn uit de groene categorie. De voorschrijver kan op basis van individueel patiëntgebonden factoren, besluiten dat er sprake is van ‘medische noodzaak’ en bepalen dat de patiënt een specifiek medicijn krijgt. In deze gevallen schrijft de voorschrijver ‘medische noodzaak’ op het recept. De apotheker levert dan het medicijn dat op het recept staat.
Als de patiënt zelf een niet-medisch onderbouwde voorkeur heeft voor een specifiek medicijn, dan is dat onvoldoende reden voor medische noodzaak. De eindverantwoordelijkheid voor het bepalen van ‘medische noodzaak’ op basis van individueel patiëntgebonden factoren ligt bij de voorschrijver.
-
pdf, 514 kB
januari 2024
Gezamenlijke partijen
Patiëntenfederatie Nederland, het Nederlands Huisartsen Genootschap, de Landelijke Huisartsen Vereniging, de Federatie Medisch Specialisten, Zorgverzekeraars Nederland en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie hebben de leidraad opgesteld. Deze partijen zien toe op het gebruik van de leidraad en jaarlijkse evaluatie van de leidraad inclusief de ‘rode en oranje lijst’.