Zorgverzekering

Goed om te weten voordat je kiest

Ben je 18 jaar of ouder? Dan heb je een basisverzekering nodig. Deze verzekering of polis dekt bijna alle noodzakelijke zorg. De overheid bepaalt wat in het basispakket zit. Zorgverzekeraars bepalen de voorwaarden en de premies van hun basisverzekeringen. De zorgverzekeraar heeft acceptatieplicht en mag jou niet weigeren voor een basisverzekering. Ook niet als je vaak zorg nodig hebt. De zorgverzekeraar heeft ook zorgplicht en moet zorgen dat jij bij een gekwalificeerde zorgverlener terecht kunt zonder dat je al te ver moet reizen. Moet je lang wachten of je wil advies over het regelen van zorg, vraag dan om zorgadvies of wachtlijstbemiddeling bij je zorgverzekeraar. 

Naturaverzekering
Je kunt zonder bijbetaling kiezen uit zorgverleners waarmee je verzekeraar een contract heeft. Kies je voor een andere zorgverlener? Dan betaal je een deel zelf. 

Combinatieverzekering
Een mix van natura- en restitutieverzekering. Voor sommige zorg kies je uit gecontracteerde zorgverleners, voor andere zorg kun je zelf kiezen en moet je bijbetalen als je naar een zorgverlener zonder contract gaat. Andere zorg kun je zelf kiezen en dan krijg je de kosten volledig vergoed.

Budgetpolis
Dit is een naam voor goedkope naturaverzekeringen. Net als bij een gewone naturaverzekering moet je bijbetalen als je naar een zorgverlener zonder contract gaat. Maar soms heb je minder keuze uit zorgverleners of minder service of je krijgt een lagere vergoeding als je naar een zorgverlener zonder contract gaat. 

Aanvullende verzekeringen
Je kunt de basisverzekering uitbreiden met bijvoorbeeld een tandartsverzekering. Voor uitgebreide pakketten kan de zorgverzekeraar toelatingseisen stellen.

Collectieve verzekering
Via je werk, een vakbond of een vereniging kun soms je korting krijgen op aanvullende verzekeringen.

Gemeentepolis
Veel gemeenten bieden hun inwoners met een laag inkomen de mogelijkheid om een zorgverzekering via de gemeente te sluiten. Dan gaat het over een combinatie van een basisverzekering en (keuze uit) een aanvullende verzekering, waar ook de gemeente aan bijdraagt. 

Kosten en eigen betalingen
Je betaalt je premie per maand of per jaar. Betaal je de premie in één keer voor het hele jaar, dan krijg je korting. Als je inkomen op huishoudniveau heel laag is, vraag dan zorgtoeslag aan. Dat kan bij de Dienst Toeslagen.
Op veel zorg uit de basisverzekering is je eigen risico van toepassing. Maar voor bijvoorbeeld de huisarts, wijkverpleegkundige en verloskundige geldt het eigen risico niet. In totaal betaal je maximaal 385 euro eigen risico per jaar. Je kunt een hoger eigen risico kiezen. Je betaalt dan iets dan minder premie.  
Naast premie en eigen risico geldt voor sommige zorg zoals hulpmiddelen, medicijnen en kraamzorg, een eigen bijdrage. Voor kinderen onder de 18 jaar betaal je geen premie en geen eigen risico. Maar heeft je kind bijvoorbeeld medicijnen nodig waarvoor een eigen bijdrage geldt, dan betaal je die wel.

Zorg in het buitenland
Bij spoed krijg je zorg in het buitenland vergoed zoals in Nederland. Voor geplande behandelingen (dus zonder spoed) heb je toestemming nodig van je zorgverzekeraar. 

Niet-verzekerde zorg
Sommige zorg moet je altijd zelf betalen. Denk hierbij aan medicijnen, verbandmiddelen, vitaminen die je bij de supermarkt of drogist koopt, of aan een bril en een rollator.  

Op de website Zorgverzekeringskaart vind je beknopte informatie over alle zorgverzekeringen. 

Als je 18 jaar wordt, moet je zelf een zorgverzekering kiezen. Dit kan bij je huidige zorgverzekeraar of bij een andere. Wil je weten wat het beste bij jou past? Bekijk dan de informatie op deze pagina goed. Ook kan deze wegwijzer je helpen bij het kiezen van de juiste zorgverzekering. 

Per 1 januari 2026 wijzigt het basispakket. Die wijzigingen gaan over hulp bij stoppen met roken, oefentherapie voor patiënten met de aandoening axSpA en het meekijkconsult en meedenkadvies door een medisch specialist op verzoek van de huisarts. De hoogte van het eigen risico is hetzelfde en blijft € 385. En de eigen bijdrage voor geneesmiddelen is ook maximaal € 250.
Kijk op de site van de Rijksoverheid voor meer informatie.

Als je naar het ziekenhuis gaat of medicijnen gebruikt, dan betaal je eigen risico. Dat geldt voor de meeste zorg uit de basisverzekering. Maar er zijn ook uitzonderingen, zoals je bezoek aan de huisarts, de verloskundige en de wijkverpleging. 
Op deze pagina op de site van de Rijksoverheid staat goede informatie over het eigen risico en eigen bijdragen in de zorg.

Soms betaal je voor zorg uit het basispakket een eigen bijdrage. Bijvoorbeeld voor kraamzorg en hoortoestellen. De overheid bepaalt voor welke zorg de eigen bijdrage geldt en hoe hoog die bijdrage is. Voor meer informatie kun je op de site van de Rijksoverheid terecht.

Sommige zorgverzekeringen vergoeden het lidmaatschap van een patiëntenvereniging. In dit overzicht vind je per zorgverzekeraar de vergoeding die voor het jaar 2026 geldt.

Ben je 18 jaar of ouder? Dan moet je een zorgverzekering kiezen. Kies je voor het aanbod van je zorgverzekeraar of kies je een andere zorgverzekering? Dit stappenplan helpt je bij het maken van je keuze.
 

• Stap 1 Denk na over de zorg van volgend jaar

  Weet je nu al dat je zorg nodig hebt? Zoek dan uit of die zorg in je basisverzekering zit. Voor veel zorg is dat zo, bijvoorbeeld de huisarts, het ziekenhuis, en veel medicijnen en hulpmiddelen. Maar de tandarts of fysiotherapeut betaal je vaak zelf of uit je aanvullende verzekering.

  Neem je een aanvullende verzekering?  

  Daarvoor betaal jij premie en vergoedt je zorgverzekeraar je zorgkosten. Maar niet alle zorgkosten. Let op wat er in je aanvullende verzekering zit. Bedenk wat je wilt. Geen, een kleine of een uitgebreide aanvullende verzekering.
   

• Stap 2 Bekijk de verschillende basispolissen

  Er zijn twee soorten basispolissen: een naturapolis en een combinatiepolis.  

  Bij een naturapolis kan je zonder bijbetalen terecht bij alle zorgverleners waarmee je zorgverzekeraar een contract heeft. Een andere zorgverlener kiezen mag ook, maar dan moet je bijbetalen of eerst toestemming vragen.  

  Let op: Een naturapolis met beperkte keuze uit zorgverleners - vaak budgetpolis genoemd - heeft nadelen. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij maar een beperkt aantal ziekenhuizen zonder bijbetalen. Tenzij je met spoed in een ziekenhuis zonder contract wordt opgenomen. Dan krijg je die zorg wel vergoed.  

  Wil je zelf kunnen kiezen naar welke zorgverlener je gaat, zonder bijbetalen?  

  Dan past een combinatiepolis. Voor sommige zorgsoorten, zoals GGZ-zorg en wijkverpleging, vergoedt je zorgverzekeraar alleen de zorgverleners waarmee je zorgverzekeraar een contract heeft. Bij andere zorgsoorten kies je zelf een zorgverlener en vergoedt je zorgverzekeraar de kosten.  

  Let op: Ook in 2026 kan je niet meer kiezen voor een restitutiepolis waarbij je voor alle zorgsoorten zelf een zorgverlener kiest en je zorgverzekeraar de kosten vergoedt.

  Tip: Wil je weten of je zorgverleners ook in 2026 worden vergoed? Kijk in de online zorgzoeker van je zorgverzekeraar. Daar zie je of jouw zorgverlener een contract heeft met je zorgverzekeraar. De zorgzoekers van alle zorgverzekeraars vind je hier.
   

• Stap 3 Kies je eigen risico

  Maak je zorgkosten die vallen onder je basisverzekering?  

  Dan betaal je de eerste 385 euro per jaar zelf. Dit verplichte eigen risico geldt niet voor bijvoorbeeld de kosten van je huisarts, een verloskundige of wijkverpleging.  

  Bovenop het verplichte eigen risico kun je kiezen voor een vrijwillig eigen risico van maximaal 500 euro. Je betaalt dan minder premie. Maar als je wat duurdere zorg nodig hebt, kan het zijn dat je 385 + 500 euro zelf moet betalen. Kun je dat betalen? En wil je dat ook?  

  Let op: Soms moet je voor zorg een eigen bijdrage betalen. Daarin heb je geen keuze. De eigen bijdragen zijn geregeld in de wet.
   

• Stap 4 Ga na wat jij belangrijk vindt aan een zorgverzekeraar

  Wat vind jij belangrijk aan jouw zorgverzekeraar?  

  Dat je ze kunt bellen? Dat ze goed adviseren over waar je voor jouw zorg het beste terecht kunt? De premie van de polis? Of misschien dat je makkelijk je gegevens online kan bekijken? Wat het ook is, schrijf het op. Dit antwoord gaat jou straks helpen bij het maken van je keuze.
   

• Stap 5 Zoek een zorgverzekering die bij je past

  Nu je weet wat je belangrijk vindt, kun je verzekeringen gaan vergelijken. Vergelijkingssites kunnen je helpen. Start met het (november)aanbod van je zorgverzekeraar. Bekijk jouw aanbod en let op veranderingen. Beslis of je iets wilt aanpassen. Onderzoek ook de voor- en nadelen van een andere zorgverzekering. Kies de polis die het beste bij jou past.
   

• Stap 6 Regel je zorgverzekering op tijd

  Past het aanbod van je zorgverzekeraar nog steeds?  Dan hoef je niets te doen. 
  Blijf je bij je zorgverzekeraar, maar wil je wel iets veranderen, zoals een hoger eigen risico of een andere polis? Regel dat met je zorgverzekeraar vóór 1 januari.  

  Wil je overstappen naar een andere zorgverzekeraar?  
  Zeg dan uiterlijk 31 december je zorgverzekering op en meld je vóór 1 februari bij een andere zorgverzekeraar. In de tussentijd ben je wel verzekerd voor zorgkosten uit de basisverzekering. 
  
  Let op: Kinderen zijn niet automatisch meeverzekerd als je overstapt. Kinderen tot 18 jaar zijn gratis meeverzekerd voor de basisverzekering, maar moeten wél actief worden aangemeld bij de nieuwe zorgverzekeraar.

Lees meer over zorgverzekeringen vergelijken:

• Polisoverzicht basispolissen 2026 met per polis de belangrijkste kenmerken (Het overzicht voor 2026 volgt nog)
• Zorgverzekeringskaart.nl, met een samenvatting van iedere zorgpolis
• Kijk op een vergelijkingssite zoals bijvoorbeeld Consumentenbond, Independer, of Zorgwijzer

• Consuwijzer, met tips over vergelijkingssites 

  Deze wegwijzer kan je helpen bij het kiezen van een zorgverzekering die bij jou past.

De premie van je zorgverzekering bepaalt je zorgverzekeraar. De hoogte is afhankelijk van verschillende dingen. Kan je kiezen uit veel zorgverleners, en een uitgebreide service met advies en goede bereikbaarheid? Dan betaal je meestal meer premie, dan voor een polis met minder of beperkte keus uit zorgverleners en waar de communicatie alleen via online contact kan.

Kinderen onder de 18 jaar betalen geen premie voor de zorgverzekering en ook geen eigen risico. 
Om te zorgen dat iedereen een zorgverzekering kan betalen is er zorgtoeslag. Zorgtoeslag kun je aanvragen bij de Dienst Toeslagen. Betaal je niet op tijd, dan kun je te maken krijgen met extra kosten en kan je aanvullende verzekering worden beëindigd. Meer informatie over het betalen van je zorgverzekering vind je hier.

De meest zorg wordt vergoed uit je basisverzekering. Wat er in het basispakket zit, dat bepaalt de overheid. Daarvoor krijgt de minister van VWS advies van het Zorginstituut. De inhoud van de basisverzekering is voor alle zorgverzekeraars hetzelfde. Maar wie de zorg levert en welke voorwaarden er gelden, dat kan voor iedere zorgverzekering verschillen.
Kijk hier voor een opsomming van alle zorgvormen die in het basispakket zitten. Voor meer uitleg kan je terecht op de website van het Zorginstituut. Voor een compacte uitleg op bepaalde onderwerpen zoals bijvoorbeeld medicijnen, fysiotherapie, hulpmiddelen, en de tandarts, kijk hier.

Hoe zit het met vergoeding van zorg in het buitenland?
Op vakantie gaan, een studie volgen in het buitenland, voor je werk de grens over, of wil je juist voor bepaalde zorg naar het buitenland? Zoek voor je vertrek uit wat je moet regelen als je in het buitenland zorg nodig hebt. Hier vindt je meer informatie.

Als het om zorg uit je basisverzekering gaat en je zorgverlener en je zorgverzekeraar hebben een contract, dan krijg je de kosten vergoed. Behalve dan de kosten voor het eigen risico en/of een eigen bijdrage.
Ga je naar een zorgverlener zonder contract, dan kan het zijn dat je een deel van de kosten zelf moet betalen. Afhankelijk van de zorgsoort krijg je vaak 60% tot 90% van het gemiddeld gecontracteerd tarief vergoed.  

Goed om te weten
Wil je weten wat de afspraken tussen jouw zorgverzekeraar en zorgverlener betekenen voor de vergoeding van je zorg? Kijk dan in de online zorgzoeker van jouw (huidige of nieuwe) zorgverzekeraar.
De zorgzoekers van alle zorgverzekeraars staan hier op één pagina. Vul de naam van je zorgverlener in. Je ziet dan ook informatie over de vergoeding. Je zorgverlener is verplicht om je vooraf te informeren over kosten van de zorg. Voor de vergoeding kan hij verwijzen naar je zorgverzekeraar. Ook je zorgverzekeraar moet als je daar om vraagt vooraf inzicht kunnen geven in de kosten die voor jouw rekening komen. De vergoeding van niet-gecontracteerde zorg is vaak een percentage. Dan weet je nog niet waar je aan toe bent. Daarvoor moet je ook weten waarop dat percentage betrekking heeft. Dat kan bijvoorbeeld zijn het gemiddeld gecontracteerd tarief in Nederland, of het gemiddeld gecontracteerd tarief door de zorgverzekeraar, of de werkelijke kosten.

Een voorbeeld 
Anton heeft een naturapolis en wil een knieoperatie laten doen bij een niet-gecontracteerde zorgverlener. 
De behandeling kost € 2.800. De verzekeraar gaat uit van een gemiddeld tarief van € 2.100 en vergoedt daarvan maximaal 65%.

Wat betaalt de zorgverzekeraar? € 980 euro (want 0,65 x € 2.100)
Wat betaalt Anton zelf? € 385 eigen risico + € 1435 (€ 2.800 minus 0,65 x € 2.100)

Waar vind ik uitleg over vergoeding van ziekenhuiskosten?
Op de website van je zorgverzekeraar is de nodige informatie te vinden. Kijk hier voor algemene informatie over dit onderwerp.

Moet je te lang wachten op een behandeling of afspraak bij een zorgverlener? Dan kun je contact opnemen met je zorgverzekeraar. Die kan voor jou kijken of er een andere zorgverlener is waar je sneller terechtkunt. Dit heet wachtlijstbemiddeling. Zo krijg je mogelijk eerder de zorg die je nodig hebt. Lees hier meer over wachtlijstbemiddeling. Ben je op zoek naar inzicht in wachttijden? Kijk dan op ZorgkaartNederland.

Waar kan ik terecht als ik een klacht heb over mijn zorgverzekeraar?
Als je een klacht hebt over je zorgverzekeraar bespreek die dan eerst met je zorgverzekeraar. Kom je er niet uit, dan kan je naar de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen. Lees hier meer over het indienen van een klacht.

• Bepaal voor jezelf of je de zorg in de aanvullende verzekering nodig hebt of misschien zelf kunt betalen
• Krijg je zorg uit de Wlz en woon je in een instelling? Vraag na bij de instelling welke zorg je van de instelling krijgt, en voor welke zorg je kan overwegen om een aanvullende verzekering voor te sluiten
• Wil je een uitgebreide aanvullende verzekering? Vaak gelden er voorwaarden voor toelating. Vraag daarom de aanvullende verzekering op tijd aan
• Voor zorg die vergoed wordt uit een aanvullende verzekering, geldt het eigen risico niet
• Je kan een losse aanvullende verzekering sluiten bij een andere verzekeraar dan voor je basisverzekering. Maar let op. Daarvoor kan de verzekeraar van je aanvullende verzekering een toeslag rekenen
• Misschien kan je via je werkgever, een vereniging, patiëntenorganisatie of een ouderenbond korting krijgen op aanvullende verzekeringen. Handig om vooraf te checken
• Sommige aanvullende verzekeringen kan je alleen sluiten in combinatie met een bepaalde basisverzekering. Dit heet koppelverkoop. De Consumentenbond voert actie tegen koppelverkoop.

Ja dat kan, maar let op!

Je krijgt niet automatisch alle zorg onder de voorwaarden van je nieuwe basisverzekering vergoed. Behandelingen die al liepen toen je overstapte, krijg je soms nog vergoed onder de voorwaarden van je oude basisverzekering. Dat kan ook betekenen dat je voor die behandeling het eigen risico van het voorgaande jaar moet betalen. Voor het eigen risico en voor de vergoeding van een behandeling die zich uitstrekt over twee kalenderjaren, is de startdatum bepalend.

Het is niet altijd makkelijk om te weten wat een ‘lopende behandeling’ is. 

Onze tips

• Informeer goed bij je huidige en mogelijk nieuwe zorgverzekeraar naar de voorwaarden. Vertel jouw situatie en laat schriftelijk bevestigen wat je hebt afgesproken.
• Neem contact op met het ziekenhuis en vraag naar de begindatum van de DBC. Alleen dan weet je onder welk jaar de behandeling valt en dus onder welke zorgverzekering.

Heb je een machtiging voor bepaalde zorg, bijvoorbeeld voor een hulpmiddel, wijkverpleging of fysiotherapie, dan kan je die meenemen als je overstapt. Zodra de machtiging eindigt, dan gelden de voorwaarden van je nieuwe zorgverzekering. Dus informeer vooraf wat dat voor jouw zorg betekent.

Stopt het contract met je zorgverlener waarbij je in behandeling bent? Als het om zorg uit de basisverzekering gaat, dan mag je de behandeling afmaken. Mits je niet zelf overstapt naar een andere zorgverzekeraar. De kosten blijven vergoed gedurende maximaal 1 jaar.