Uit onderzoek van de Patiëntenfederatie blijkt: 1 op de 5 patiënten mijdt zorg door kosten
Ruim 1 op de 5 mensen uit het Zorgpanel van Patiëntenfederatie Nederland heeft in 2022 zorg gemeden of uitgesteld omdat ze het niet kunnen betalen. Dat blijkt uit onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland naar de (stapeling van) zorgkosten onder mensen die zorg nodig hebben. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat zorgkosten een grote impact hebben op andere financiële keuzes die mensen in hun leven moeten maken en dus naast hun gezondheid ook de kwaliteit van leven beïnvloedt. Aan het onderzoek deden 9.219 mensen mee.
Vooral mondzorg (45%) en fysiotherapie (23%) werden in 2022 vaak gemeden. Voor ruim de helft (57%) van de mensen had het mijden of uitstellen van zorg negatieve gevolgen voor de gezondheid (pijn of klachten), voor 62% zorgde het mijden van zorg voor extra stress of angst.
“Dit is een erg zorgelijke uitkomst,” stelt Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland. “Goede zorg hoort in Nederland voor iedereen toegankelijk te zijn, maar is dat duidelijk niet. Hoe lager het inkomen, hoe vaker zorg gemeden wordt. Dit beïnvloedt de gezondheid en de kwaliteit van leven van mensen enorm. Wat de Patiëntenfederatie betreft grijpen we de verkiezingen en het nieuw te vormen Kabinet aan om met gerichte, effectieve en structurele maatregelen te komen om dit probleem op te lossen.”
“We gaan minder vaak naar de tandarts. Ik moet eigenlijk een gebit, maar ik ben bang voor de kosten, dus doe ik het niet.” – een respondent uit het onderzoek.
“Ik moet een knieoperatie ondergaan, maar ik stel het uit wegens de bijkomende kosten.” – een respondent uit het onderzoek.
“Fysio zou mij verlichting van pijn geven, maar dat moet ik afwegen tegen de kosten.” – een respondent uit het onderzoek.
“Ik heb twee afgebroken kiezen en een stuk tand afgebroken, maar kan de tandarts niet betalen.” – een respondent uit het onderzoek.
“Ik stel de mondhygiëniste uit en spreid mijn medicatie (kleinere dosis) zodat het langer mee gaat.” – een respondent uit het onderzoek.
Eigen risico omlaag, mondzorg en fysiotherapie in de basisverzekering
Volgens Patiëntenfederatie Nederland moeten er verschillende dingen gebeuren om dit probleem aan te pakken. Zo moet allereerst het eigen risico fors worden verlaagd. De financiële impact van dat bedrag op mensen die (chronisch) ziek zijn is namelijk groot, vooral bij mensen met een laag inkomen. Daarnaast dient mondzorg (deels) weer vergoed te worden vanuit de basisverzekering en kan ook de toegang tot fysiotherapie beter: “Teveel mensen mijden deze vormen van zorg omdat het te duur is. Dat heeft grote gevolgen voor hun gezondheid en kwaliteit van leven,” aldus Veldman, die denkt dat dit ook zorggeld kan besparen: “Het mijden van mondzorg en fysiotherapie leidt later regelmatig tot grote, ingewikkelde én dure ingrepen.”
Kosten voor zorgpatiënt stapelen zich op
Naast de concrete hierboven genoemde maatregelen, pleit Patiëntenfederatie Nederland er ook voor om de stapeling van zorgkosten voor huishoudens in het algemeen beter te monitoren en aan te pakken. Met stapeling van zorgkosten worden kosten bedoeld die bovenop de al bestaande eigen betalingen voor zorg komen.
Denk hierbij aan extra kosten die je door je aandoening of beperking hebt aan bijvoorbeeld vervoer, parkeren, een bepaald dieet of extra energiekosten. 57% van de ondervraagde deelnemers had hier in 2022 in hun huishouden mee te maken. De impact van deze stapeling op huishoudens is groot. Zo vindt in deze huishoudens mijden van zorg vaker plaats (26%) dan in huishoudens waar geen stapeling van zorgkosten plaatsvindt (14%): “Een ziekte of chronische aandoening brengt op zichzelf al veel kosten met zich mee, maar de aanpassingen die je daarnaast in je dagelijks leven moeten doen kosten ook nog eens veel geld. Voor de impact daarvan is te weinig aandacht,” aldus Veldman.
Geen uitjes, verwarming laag
De impact van deze stapeling van (zorg)kosten blijft niet alleen beperkt tot ‘zorgkeuzes’ die huishoudens moeten maken en dus op hun gezondheid. Hun kwaliteit van leven lijdt er ook onder. Zo geeft 50% van de mensen die te maken heeft met stapeling van zorgkosten aan dat ze hierdoor weleens iets moeten laten of anders moeten doen. Denk hierbij aan minder/niet op vakantie, minder/geen uitjes of besparen op andere huishoudelijke kosten. Bij huishoudens waar geen sprake is van stapeling van zorgkosten vindt dit ‘slechts’ bij 17% plaats. En ook hier geldt: hoe lager het inkomen, hoe groter de impact: “Ziek zijn of een chronische aandoening hebben is op zichzelf al ontzettend zwaar,” aldus Veldman. “Financiële problemen en de gevolgen daarvan komen daar ook nog bovenop. Het nieuwe Kabinet is aan zet om hier werk van te maken.”
Van het totaal aantal deelnemers gaf 36% aan als gevolg van (zorg)kosten door hun aandoening, weleens iets moeten laten of anders moeten doen in hun huishouden om financiële redenen.
“Ik zou wel weer eens op vakantie willen maar door alle hoge kosten waaronder ook de zorgkosten kan dit helaas niet meer,” – een respondent uit het onderzoek.
“Ik heb mijn sociaal leven op moeten geven en ik heb spullen moeten verkopen om niet in te grote problemen te komen,” – een respondent uit het onderzoek.
“Door de hoge zorg- en extra kosten vanwege ziekte en handicap zit vakantie er niet in en gaat vakantiegeld op aan deze kosten. We zetten de verwarming lager waardoor ik meer pijn heb en erger kortademig ben vanwege mijn longziekte.” – een respondent uit het onderzoek
“We hebben in 2022 niets kunnen uitgeven aan kleding, huishoudelijke apparaten, bezuinigd op eten, energie en leuke dingen. Eigenlijk hebben we op alles moeten bezuinigen.” – een respondent uit het onderzoek.
-
pdf, 693 kB
augustus 2023