Patiëntenfederatie Nederland: Kwaliteitskompas biedt te weinig houvast voor patiënten en cliënten
Patiëntenfederatie Nederland heeft besloten het nieuwe Kwaliteitskompas dat de huidige kwaliteitskaders Verpleeghuiszorg en Wijkverpleging moet gaan vervangen niet te steunen. Patiëntenfederatie Nederland ziet ten opzichte van die huidige kaders teveel verslechteringen voor (kwetsbare) mensen met een zorgvraag. Veel objectieve kwaliteitseisen waar aanbieders nu aan moeten voldoen worden in dit nieuwe kwaliteitskader losgelaten en aanbieders hoeven er steeds minder over te rapporteren: “Dit is niet de richting die we op moeten in de toekomst. Hier trekken wij een grens,” aldus Arthur Schellekens, directeur-bestuurder van de Patiëntenfederatie.
Patiëntenfederatie Nederland is zich goed bewust van de grote uitdagingen waar de langdurige zorg en wijkverpleging voor staan en in de toekomst voor komen te staan. Maar om ondanks die uitdagingen (kwetsbare) cliënten met een zorgvraag van passende zorg te voorzien, is het juist van groot belang dat we objectieve kwaliteitsindicatoren vaststellen die meetbaar en vergelijkbaar zijn en waarmee we kunnen sturen, leren en verbeteren.
Duidelijkheid ontbreekt, houvast verdwijnt
Veel van die indicatoren uit het huidige kader verdwijnen echter in het nieuwe Kompas: “In het huidige kader zijn verpleeghuizen bijvoorbeeld verplicht ervoor te zorgen dat er altijd binnen een halfuur een arts aanwezig kan zijn als dat nodig is. In het nieuwe kader wordt die eis losgelaten. De houvast voor cliënten verdwijnt. Waar kunnen zij nog op rekenen?” vraagt Schellekens zich af. Ook de bekende personeelsnorm in verpleeghuizen wordt losgelaten. Tevens hoeven zorgaanbieders niet meer eenduidig te rapporteren hoe zij omgaan met medicatieveiligheid: “Als vanuit verpleeghuis A jaarlijks drie cliënten in het ziekenhuis belanden door medicatiefouten en vanuit verpleeghuis B veertig, dan moeten we onderzoeken hoe dat komt en dat verbeteren. Maar we weten het straks niet eens meer,” aldus Schellekens.
Van cijfers naar verhalen
Dat komt ook door de manier waarop zorgaanbieders over de overgebleven kwaliteitsindicatoren volgens het nieuwe kader mogen rapporteren. Waar je op basis van de eerdere kwaliteitsafspraken concrete, objectieve cijfers over verschillende kwaliteitsindicatoren moet rapporteren die je op verschillende niveaus met elkaar kunt vergelijken, mogen zorginstellingen dit straks op zelfbedachte thema’s ‘beeldend en verhalend’ en met ‘open gesprekken’ gaan doen: “Maar dat is ons te abstract en niet concreet genoeg.” aldus Schellekens. “We zien dit helaas breder in de zorg. Patiënten en cliënten hebben nauwelijks tot geen inzicht in de kwaliteit van zorg. En het wordt eerder moeilijker dan makkelijker om te achterhalen welke zorgaanbieders wel en welke zorgaanbieders niet voldoende kwaliteit leveren. In het belang van cliënten en patiënten is dit echt niet de weg die we op moeten.”
Zorgen om toekomst
Patiëntenfederatie Nederland betreurt het ten zeerste dat er nu een kwaliteitskader in de langdurige zorg en wijkverpleging lijkt te komen zonder instemming vanuit patiënten: “Dat is nog niet vaak voorgekomen en is daarmee erg zorgelijk in het licht van de toekomst van de zorg,” aldus Schellekens. Volgens Patiëntenfederatie Nederland is de stem van de patiënt namelijk onmisbaar om de transitie naar passende zorg te laten slagen: “Passende zorg betekent het zo goed en passend mogelijk doen voor patiënten en cliënten,” aldus Schellekens. “Dat Patiëntenfederatie Nederland daar in dit kader te weinig borging en garanties voor ziet, vinden wij een verontrustende ontwikkeling.” De Patiëntenfederatie zal de invoering van het nieuwe kader nauwlettend volgen op de gevolgen voor patiënten, cliënten en hun naasten en hierover in gesprek blijven met alle partijen.