Van opt-in naar opt-out: verbeter de uitwisseling van medicatiegegevens in belang van kwaliteit van zorg
Een oproep van Patiëntenfederatie Nederland en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen ondersteund door: KNMP, NVZA, InEen, NHG, LHV, FMS, NFU, ZKN, FNT, de Nederlandse ggz en RSO Nederland.
Zorg dat in het belang van de kwaliteit van zorg professionals altijd inzicht hebben in medicatiegegevens van patiënten, tenzij een patiënt expliciet aangeeft dit niet te willen. Die oproep doen Patiëntenfederatie Nederland en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen samen met veel zorgpartijen aan de Tweede Kamer. Op dit moment werkt het systeem nog andersom: alleen als patiënten expliciet toestemming geven, kunnen hun medicatiegegevens gedeeld worden, terwijl de meeste patiënten dit niet weten en/of ervan uitgaan dat de zorgprofessionals al over deze gegevens beschikken.
Dit zogenaamde opt-in systeem brengt in de praktijk een groter risico op mindere kwaliteit zorg met zich mee. Professionals hebben nu regelmatig niet de beschikking over een compleet medicatieoverzicht waarin staat welke medicijnen patiënten door andere professionals voorgeschreven hebben gekregen of welke medicijnen door patiënten gebruikt worden: “Dat kan ertoe leiden dat een patiënt medicijnen krijgt voorgeschreven die niet samengaan met medicijnen die hij al voor een andere aandoening slikt. Zo kunnen medicijnen elkaars werking vertragen, of kunnen bepaalde combinaties medicijnen tot bijwerkingen leiden. Terwijl dat natuurlijk redelijk makkelijk te voorkomen is,” aldus Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland. “Uit onderzoek van een aantal jaren geleden weten we dat wekelijks honderden Nederlanders in het ziekenhuis opgenomen door medicatiefouten. Dat aantal moet drastisch omlaag.”
Van Opt-in naar Opt-out
Dat kan volgens Patiëntenfederatie Nederland, de NVZ en vele andere partijen bereikt worden als het Kabinet de systematiek verandert van een zogenaamd opt-in naar een opt-out systeem: “Als een patiënt de vraag over toestemming niet gekregen heeft of om wat voor reden dan ook nog niet heeft beantwoord, wordt er op dit moment van uitgegaan dat de patiënt “nee” tegen uitwisseling van noodzakelijke medicatiegegevens heeft gezegd. Dit terwijl uit onze onderzoeken blijkt dat patiënten ervan uitgaan dat zorgprofessionals standaard over deze gegevens beschikken,” aldus Veldman. Dit brengt volgens alle partijen die deze oproep doen en ondersteunen artsen in een conflict van plichten: “En het zijn juist de kwetsbare en minder zelfredzame patiënten die meer dan gemiddeld zorg gebruiken die het grootste risico lopen als zij geen toestemming hebben kunnen geven,” aldus Veldman.
Verbetering acute zorg eerste stap
De verschillende partijen doen de oproep aan de Tweede Kamer in de week voorafgaand aan het Kamerdebat over digitale ontwikkelingen in de zorg. Eén van de ontwikkelingen op dit gebied is een wetsvoorstel dat de minister in voorbereiding heeft over een opt-out systeem voor gegevensuitwisseling in de acute zorg. De opt-out voor medicatieoverdracht is wat de partijen betreft een noodzakelijke volgende stap: “Patiënten moeten erop kunnen rekenen dat hun relevante gezondheidsgegevens compleet en inzichtelijk zijn op het moment dat ze zorg nodig hebben. De huidige systematiek belemmert dit en sluit onvoldoende aan bij de praktijk en verwachting van veel patiënten,” aldus de partijen.
De politieke partijen D66 en de VVD hebben afgelopen week een motie ingediend in de Kamer waarin het kabinet wordt verzoekt om uit te zoeken of actuele medicatieoverzichten van patiënten onder de reikwijdte van het aankomende wetsvoorstel om een opt-out in de acute zorg te realiseren, kunnen worden gebracht. Patiëntenfederatie Nederland roept politieke partijen op om voor deze motie te stemmen.
-
pdf, 267 kB