Palliatieve zorg: Wat is lijden?
Lijden is persoonlijk en voor iedereen anders. Lijden kan bestaan uit lichamelijke klachten zoals pijn, jeuk, misselijkheid of benauwdheid. Maar lijden kan ook psychisch of sociaal zijn. Denk aan angst, depressie, vermoeidheid, eenzaamheid of het mogelijk niet meer voor jezelf kunnen zorgen. Soms ook verliezen mensen de zin in het leven. Met goede palliatieve zorg kunnen verpleegkundigen, verzorgenden, geestelijk verzorgers en dokters het lijden verlichten. De volgende voorbeeldvragen kunnen je helpen duidelijk te krijgen welke zorg je wilt. Wat vind je belangrijk? Waar ligt voor jou de grens?
Welk lijden ervaar je nu?
Er zijn verschillende soorten lijden. Er is lijden waar je op dit moment last van hebt. En er is lijden waar je bang voor bent. Om je de juiste zorg en informatie te kunnen geven, is het belangrijk dat je dokter hier een goed beeld van heeft. Daarom zal zij/hij met je praten over vragen als:
- Hoe beschrijf je het lijden op dit moment? Welke lichamelijke, psychische en sociale problemen spelen er? En hoe ervaar je deze klachten en problemen?
- Wat kun je als gevolg van je ziekte wel en niet meer doen? En wat betekent dat voor je?
- Welke zorg en ondersteuning krijg je? En hoe ervaar je dat?
- Welke vragen houden je bezig? En wat is de betekenis ervan?
- Wanneer wordt het lijden voor jou ondraaglijk? Zijn er situaties denkbaar waarin lijden voor jou ondraaglijk wordt? Denk aan lichamelijke of psychische ongemakken. Of de zin in het leven verliezen. En wat betekent dit?
- Wat betekent lijden voor jou? Lijden kan voor jou misschien ook van waarde zijn. Hoe is dat voor jou?
- Zie je zelf nog mogelijkheden om het lijden te verlichten? En zijn deze mogelijkheden acceptabel?
Voor welk lijden ben je bang?
Toekomstig lijden is het lijden dat er nog niet is, maar wel kan komen. Je hebt nu nog geen ernstige klachten, maar bent bang dat je die in de toekomst krijgt. Bijvoorbeeld door dementie of een andere ziekte die steeds erger wordt. Of dat je je onafhankelijkheid verliest. Het vooruitzicht te zullen lijden, kan lijden veroorzaken. Een dokter, psycholoog of geestelijk verzorger kan je helpen met je angst. Daarom is het belangrijk dat je hierover praat:
- Waar ben je precies bang voor en waarom? Kan die angst worden weggenomen?
- Wat wil je beslist niet (meer) meemaken? En waarom is dat zo? Heb je ervaring met het lijden? Bijvoorbeeld omdat je dit van nabij hebt meegemaakt?
