Inleiding
In deze handreiking vind je praktische tips en aandachtspunten die jou kunnen helpen in je laatste levensfase, het levenseinde. Door op tijd te praten met je naasten én je dokter, weet zij/hij beter welke zorg bij jou past. Hoe begin je hierover met je dokter, wat bespreek je en waar moet je op letten? De informatie in deze brochure helpt jou daarbij.
Praten over je laatste levensfase kun je met een naaste, maar ook met een vrijwilliger, geestelijk verzorger, psycholoog of iemand anders. Met je dokter erover praten en je wensen daar vastleggen is noodzakelijk als je de zorg wilt krijgen die jij graag wilt.
Deze handreiking is bedoeld voor iedereen die wil of moet praten over het levenseinde. Heb je bijvoorbeeld te maken met meerdere aandoeningen? Of heb je een ziekte waaraan je zult overlijden? Dan is deze brochure bestemd voor jou. Maar de brochure is ook voor mensen die nog gezond zijn en met hun dokter willen praten over een wilsverklaring. Of voor mensen die willen weten hoe hun dokter staat tegenover het uitvoeren van euthanasie.
Wil je als naaste met de dokter spreken over het levenseinde van een dierbare? Of wil je je dierbare bijstaan in het gesprek met de dokter? Dan is deze brochure ook nuttig.
In deze brochure vind je algemene informatie over spreken over het levenseinde met je dokter. In de verwijzingen naar websites vind je specifieke informatie over levenseinde en bijvoorbeeld kinderen of mensen met verschillende culturele achtergronden.
Handreiking voor dokters
Dokters hebben ook een handreiking over dit onderwerp. De informatie is hetzelfde. Zo kun je goed met elkaar praten, zonder misverstanden.
Ervaringen
'Ik heb nog niks vastgelegd'
'Waar ligt mijn grens?'
'Als je alleenstaand bent, moeten mensen om je heen weten wat je geregeld hebt'
Betrokken organisaties
De inhoud van deze handreiking is gebaseerd op de handreiking 'Tijdig praten over het levenseinde' van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) in samenwerking met het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Samen met de KNMG hebben we deze handreiking gemaakt voor patiënten en naasten. Ook hebben we afgestemd met de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB).
Daarnaast hebben meerdere organisaties vanuit het perspectief van de patiënt en/of naaste meegedacht of -gelezen: Alzheimer Nederland | Parkinson Vereniging | Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) | Longfonds | Spierziekten Nederland | FCIC/ICconnect | Harteraad | Ieder(in) |Stichting Gezondheid Allochtonen Nederland (SGAN) | NOOM | NPV-Zorg voor het leven | Patiëntenorganisatie aangeboren hartafwijking | MantelzorgNL | LOC Waardevolle zorg | Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) | Ouderenbond ANBO | seniorenorganisatie KBO-PCOB | Agora
Heb je na het lezen van deze brochure nog vragen? Neem dan contact op met het Nationale Zorgnummer. Daar kun je terecht met vragen over zorg en zorgverzekering, over uitkeringen, wonen, vervoer, inkomen en patiëntenrechten. Ook kun je bij het Nationale Zorgnummer terecht voor informatie over en het aanvragen van een niet-reanimerenpenning.
0900 - 23 56 780 (20 cent per gesprek)
Bereikbaar maandag t/m donderdag tussen 9.00 en 13.00 uur
