Zelf het levenseinde (laten) bespoedigen: euthanasie en hulp bij zelfdoding
Je kunt je dokter vragen om euthanasie of om hulp bij zelfdoding. Dat betekent dat je dokter met medicijnen een einde aan je leven maakt. Euthanasie kan alleen als er geen andere redelijke manier is om je lijden te verlichten.
Je doet een verzoek om euthanasie zelf in een gesprek met de dokter. Zo kan de dokter een zorgvuldige afweging maken. Een dokter is nooit verplicht om in te gaan op een euthanasieverzoek: euthanasie is geen recht. Sommige dokters voeren geen euthanasie uit. Je dokter verwijst je dan naar een collega of naar het Expertisecentrum Euthanasie. Het Expertisecentrum Euthanasie begeleidt dokters bij euthanasietrajecten en verleent zorg aan patiënten die bij hun eigen dokter niet terecht kunnen.
Ook gelden altijd de wettelijke zorgvuldigheidseisen voor euthanasie.
Aan welke zorgvuldigheidseisen moet de dokter zich houden?
De dokter moet zich houden aan een aantal zorgvuldigheidseisen uit de euthanasiewet. Zo moet je dokter controleren of het verzoek om euthanasie vrijwillig en weloverwogen is gedaan. Dat betekent bijvoorbeeld dat er geen druk mag zijn geweest van anderen. En je dokter moet zeker weten dat je goed over het euthanasieverzoek hebt nagedacht en hebt nagedacht over andere mogelijkheden. Er moet sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. De dokter moet van dat lijden overtuigd zijn en er moet geen andere redelijke manier zijn om je lijden te verlichten. Ook moet altijd een tweede onafhankelijk dokter (een SCEN-dokter) beoordelen of aan de zorgvuldigheidseisen is voldaan. Deze voorwaarden gelden ook voor hulp bij zelfdoding door de dokter.
Wat is het verschil tussen euthanasie en hulp bij zelfdoding?
Euthanasie voert de dokter meestal uit met een infuus of een injectie. Bij hulp bij zelfdoding reikt de dokter je een drankje aan met een dodelijk middel. Dat drankje neem je zelf in.
Hoe doe je een verzoek tot euthanasie of hulp bij zelfdoding?
In principe doe je een verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding mondeling aan de dokter. Als je denkt aan euthanasie of hulp bij zelfdoding, is het daarom belangrijk om daar op tijd over te spreken met je dokter. In dat gesprek kan de dokter aangeven of zij/hij eventueel bereid is om euthanasie uit te voeren.
Je kan een schriftelijk euthanasieverzoek opstellen voor de situatie waarin je zelf niet meer om euthanasie kunt vragen. Zoals na een ernstige beroerte of bij vergevorderde dementie. Informeer de huisarts en je naasten hierover.
Sommige dokters voeren geen euthanasie uit. Soms ook zijn ze niet bereid om euthanasie uit te voeren als je daar zelf niet meer om kunt vragen. In die situatie zullen dokters je helpen met het vinden van een andere dokter. Bijvoorbeeld via het expertisecentrum euthanasie.
Een euthanasieverzoek kun je alleen zelf doen. Je naasten kunnen dus geen euthanasieverzoek namens jou doen. Jouw naasten en je vertegenwoordiger kunnen wel jouw eerder opgestelde schriftelijke euthanasieverzoek bij je dokter onder de aandacht brengen, op het moment dat je dit zelf niet meer kan.
Leonie (72): ‘Je moet echt met je huisarts bespreken wanneer je wel en niet meer behandeld wilt worden. En of je en wanneer je euthanasie zou willen. Ik wilde weten of mijn huisarts dat wil en kan doen. Mijn huisarts gaf aan dat ze een andere arts zou inschakelen, als ze dat zelf te moeilijk zou vinden. Zo’n gesprek geeft vertrouwen in de toekomst. Dat mijn einde verloopt zoals ik dat ongeveer wil, ook wanneer ik zelf niet meer de regie heb.’
