Patiëntenparticipatie en zorginkoop - voorbeelden
Er zijn meerdere voorbeelden waarin zorgverzekeraars samenwerken met patiënten en hun organisaties om te komen tot verbeteringen in de zorg(inkoop).
Pilot CPAP
CZ groep heeft eind 2017 met de ApneuVereniging en de gecontracteerde leveranciers een patiëntervaringsmeting opgezet en uitgevoerd. De resultaten van dit onderzoek bespraken ze begin 2018 met de stakeholders. Medio 2018 presenteerden ze een samenvatting van de resultaten van deze patiëntervaring-meting op de website. Zo beschikken verzekerden over verbeterde keuze-informatie. Daarnaast heeft CZ groep samen met alle betrokken stakeholders (waaronder ook patiënten) een opzet ontwikkeld om meer inzicht te krijgen in de therapietrouw en therapie-efficiency van alle CPAP-gebruikers. Deze samenwerking draagt bij aan een zorgproces dat gericht is op verbetering van uitkomsten van zorg.
Patiëntenorganisaties en zorgverzekeraar benoemen samen koploperziekenhuizen prostaatkankeroperaties
Samen met de ProstaatKankerStichting.nl (PKS) en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) heeft Zilveren Kruis drie koplopers geselecteerd op het gebied van prostaatkankeroperaties. Dit om de kwaliteit van prostaatkankeroperaties extra te stimuleren.
De zorg voor prostaatkankerpatiënten in Nederland is goed. Maar onderzoek heeft aangetoond dat patiënten na afloop veel minder complicaties en bijwerkingen als impotentie en incontinentie ervaren, wanneer zij geopereerd zijn door een gespecialiseerd team met veel ervaring. Zilveren Kruis heeft ziekenhuizen die voldoen aan de door de urologen gestelde norm uitgenodigd om deel te nemen aan de selectie voor koploperziekenhuis.
Zowel Zilveren Kruis als NFK en PKS zijn enthousiast. Samen hebben ze de aanmeldingen geanonimiseerd beoordeeld op diverse criteria waaronder huidige aantoonbare kwaliteit, toekomstige kwaliteit, samenwerking en patiëntbetrokkenheid en de ambities die ze hierop hebben. Op basis daarvan is de keuze voor drie koplopers gemaakt. De geselecteerde ziekenhuizen zijn door Zilveren Kruis beloond met voorkeurscontract. Dat is een driejarig, volumevrij contract voor het uitvoeren van prostaatkankeroperaties. Ook de andere ziekenhuizen die aan de norm voldoen krijgen een ‘gewoon’ contract aangeboden. Want het blijft uiteindelijk blijft het wel de keuze van de patiënt zelf waar hij of zij het liefst de behandeling ondergaat.
Ook CZ is op dit onderwerp actief.
Afstemming met patiënten over de Inkoop van zorg
Samen met de cliënt- en familieorganisaties Zorgbelang, LSR, MIND en Ypsilon organiseerde CZ in 2018 diverse bijeenkomsten om input te verzamelen voor het inkoopbeleid 2020. De uitkomsten hiervan hebben ze vertaald naar drie thema’s die zijn opgenomen in het zorginkoopbeleid 2020: continuïteit van de behandeling, welkom in de wijk en daginvulling.
De beste zorg door extra eisen aan de kwaliteit
CZ koopt alleen zorg in die zij goed genoeg vindt. Ze betrekken patiëntenorganisaties bij selectieve zorginkoop. Die vertellen de zorgverzekeraar wat belangrijk is voor een goede kwaliteit van leven. Ieder jaar overlegt ze met patiëntenorganisaties over de zorg die ze selectief inkopen:
- fysiotherapie en ergotherapie bij de ziekte van Parkinson
- ziekenhuiszorg bij schisis
- ziekenhuiszorg bij borstkanker
- geestelijke gezondheidszorg bij ernstige eet- en persoonlijkheidsstoornissen
CZ wil vooral zorg inkopen die verzekerden en patiënten belangrijk vinden. Daarom luisteren ze goed naar wat patiëntenorganisaties willen. Bijvoorbeeld dat zorgaanbieders ervaringsdeskundigen inzetten bij de zorg voor mensen met een ernstige eetstoornis of persoonlijkheidsstoornis. Ook een familiebeleid vinden zij belangrijk. Daarom let CZ groep daar extra op in het zorginkoopbeleid.
De beste behandeling voor iedereen met uitgezaaide longkanker
CZ wil het onderzoek bij mensen met bepaalde uitgezaaide longkanker verbeteren. Dat doen ze samen met patiëntenorganisatie Longkanker Nederland. Moleculaire diagnostiek is veel gerichter en geeft minder bijwerkingen, een betere prognose en een betere kwaliteit van leven. Longkanker Nederland en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) denken hierin mee.
De IBD-coach biedt uitkomst voor patiënt en zorgverzekeraar
Coöperatie VGZ ziet steeds meer voorbeelden in de zorg die voordelen bieden voor de patiënt zelf én tegelijkertijd ook voor toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg. Een voorbeeld hiervan is de IBD-coach. De IBD-coach voorziet in zorg dichtbij als het kan en geeft patiënten eigen regie in hun omgang met een chronische darmaandoening. Niet alleen professionals vinden het daarmee een voorbeeld van zinnige zorg. Oók patiëntenvereniging CCUVN vindt dat. Of eigenlijk was de CCUVN dé aanjager achter dit initiatief. Verzekeraar, patiëntenvereniging en voorlopers van ziekenhuizen staan daarmee achter dit initiatief wat bijdraagt aan de opschaling ervan. Op deze manier beogen we nog meer goede voorbeelden op te halen, voor door en mét patiënten.
Waardegerichte Zorgtrajecten bij Menzis
Binnen Menzis staat de gezondheidsvraag en het welbevinden van haar verzekerden centraal. Ook in de Waardegerichte Zorgtrajecten. De inbreng van patiëntenverenigingen zorgt in de Waardegerichte Zorgtrajecten voor verrijking. De inbreng zorgt voor scherpte en duidelijkheid in het gesprek met zorgaanbieders over het perspectief van de patiënt. Twee mooie voorbeelden uit de praktijk: de Borstkankervereniging Nederland geeft, vanuit patiëntperspectief, feedback op de verbeterplannen van zorgaanbieders binnen het waardegerichte zorgtraject Borstkanker. Ook de Bariatrie Groep Nederland geeft helder de stem van de patiënt weer binnen het waardegerichte zorgtraject Bariatrie. Tijdens de bijeenkomsten blijkt dat de ervaring van patiënten echt anders kan zijn dan het beeld van zorgprofessionals. Denk hierbij aan de verwarring bij patiënten door de variatie in het voor- en natraject tussen ziekenhuizen en de verschillende adviezen die ziekenhuizen geven.
Binnen de Waardegerichte Zorgtrajecten gaan zorgaanbieders met elkaar in gesprek over de zorg rondom één aandoening. De 'waarde' van de zorg is hierbij het uitgangspunt: goede en betaalbare zorg voor iedereen. Een onafhankelijke partij verzorgt rapportages met spiegelinformatie op zowel kwaliteit als kosten, zodat het gesprek data-gedreven is. Menzis organiseert Waardegerichte Zorgtrajecten voor angst en depressie, bariatrie, borstkanker, hartzorg, heup- en knieartrose, oogheelkunde en reumatoïde artritis.
Coproduceren, meebeslissen en zelfbeheer zijn intensievere vormen van participatie en komen in zorginkoopbeleid nog maar heel weinig voor. In deze handreiking staan een paar voorbeelden uit de praktijk waarbij patiëntenparticipatie bij zorginkoop is toegepast. Heb je zelf andere wellicht vernieuwende voorbeelden? Deel ze met ons via