Eigen risico

Wat is dat? Voor wie geldt het en hoe hoog is het? Welke soorten zijn er en is het nemen van een (extra) vrijwillig eigen risico wel verstandig? Wat is het verschil met eigen bijdragen?

• Eigen risico niet verwarren met eigen bijdragen.
• Verplicht eigen risico bedraagt maximaal 385 euro.
• Vrijwillig eigen risico tot maximaal 500 euro daarbovenop.

Iedere Nederlander is wettelijk verplicht om een basiszorgverzekering af te sluiten. Hieruit vergoedt je zorgverzekeraar de kosten die je maakt voor de meeste zorg. Maar die vergoeding begint pas nadat je eerst zelf het ‘verplichte eigen risico’ hebt betaald. Sinds 2016 is dit maximaal 385 euro per jaar.

Het eigen risico geldt niet voor alle zorg uit de basisverzekering. Het geldt wel voor medisch specialistische zorg en voor geneesmiddelen. Maar - heel belangrijk! - het geldt niet voor bezoek aan de huisarts; en ook niet voor de wijkverpleging en de verloskundige. Ook voor wie jonger is dan 18 jaar geldt geen eigen risico. Er zijn nog meer uitzonderingen, maar die zijn te specifiek om er hier op in te gaan.

Je kunt op de website van je zorgverzekeraar, in je eigen ‘gepersonaliseerde’ omgeving (‘mijn …’), het hele jaar door inzien hoeveel eigen risico er nog over is. Ook bieden verzekeraars mogelijkheden om eigen risico gespreid te betalen.

Hoger risico, lagere premie

Naast het wettelijk verplichte eigen risico, is er ook nog de extra mogelijkheid van een vrijwillig eigen risico. Je kunt zelf kiezen of je hiervan gebruik wilt maken. Sommige mensen vinden dit de moeite waard, omdat de zorgverzekeraar in ruil hiervoor een korting geeft op de premie van de basisverzekering. Hoe hoog die korting uitvalt, hangt af van de hoogte van het vrijwillig eigen risico waarvoor je kiest. De hoogte van een vrijwillig eigen risico bedraagt maximaal maximaal 500 euro. Samen met het verplichte eigen risico, kun je dus kiezen voor een totaal eigen risico van maximaal 885 euro (500 + 385) per jaar. In 2022 had bijna 10% van de verzekerden een vrijwillig eigen risico van 500 euro. De meeste mensen, ruim 85%, kiezen niet voor een vrijwillig eigen risico.

Hoeveel premiekorting je precies krijgt bij een vrijwillig eigen risico verschilt per zorgverzekeraar. Om een idee te geven: bij een vrijwillig eigen risico van 500 euro bedraagt de korting op de premie van een goedkope basispolis rond de180 euro, en bij een dure basispolis soms wel 400 euro per jaar.. Je moet hier dus een financiële afweging maken. Aan de ene kant een premiekorting, maar met daar tegenover de kans op extra zorgkosten die je zelf moet betalen.

Gemeentepolis

Voor mensen met een laag inkomen bieden veel gemeenten in Nederland een speciale zorgverzekering: de zogeheten Gemeentepolis. Je krijgt dan een zorgverzekering en de mogelijkheid voor een aanvullende verzekering met vaak een ruime dekking. Heel soms betalen mensen met een Gemeentepolis geen eigen risico. Veel gemeenten betalen mee aan de premie. Kijk voor hoe dit per gemeente is geregeld bij handige websites.

Eigen risico aanpassen

Wil je je vrijwillig eigen risico aanpassen? Dit kan jaarlijks bij het kiezen van een nieuwe zorgverzekering. Als je de aanpassing uiterlijk 31 december doorgeeft aan je zorgverzekeraar, gaat die per 1 januari in.

Eigen bijdrage

Tot slot: het eigen risico moet niet worden verward met een eigen bijdrage. Een eigen bijdrage is een gedeelte van de zorgkosten dat je zelf moet betalen. De hoogte hiervan is voor iedereen hetzelfde en staat in de wet. Eigen bijdragen zijn er voor kraamzorg thuis, ‘zittend ziekenvervoer’ (dus: niet per ambulance), verschillende hulpmiddelen, poliklinische bevalling zonder medische indicatie, tandheelkundige zorg op medische indicatie, en een deel van de geneesmiddelen (met een maximum van 250 euro). Sommige zorgverzekeraars bieden in hun aanvullende verzekeringen weer een vergoeding voor bepaalde eigen bijdragen.