Geboortezorg

Heb je een kinderwens? Of ben je zwanger? Dan wil je een goede start voor je baby en gezin. Daar hoort goede begeleiding en geboortezorg bij. Geboortezorg begint op het moment dat je zwanger wilt worden of als je al zwanger bent. Deze zorg loopt door tot en met je kraamperiode. Tijdens je zwangerschap, je bevalling en na de geboorte van je baby zie je vaak verschillende zorgverleners: de verloskundige en de kraamverzorgende. De gynaecoloog doet de zwangerschapscontroles bij een medische indicatie. Op deze pagina vind je alles wat je nodig hebt of mogelijk interessant vindt als je zwanger bent. 

Snel naar:
Door goed overleg met de verloskundige en cardioloog kon Loes bevallen zoals zij dat graag wilde

Loes: door goed overleg met de verloskundige en cardioloog kon ik bevallen zoals ik dat graag wilde

Ik heb een genetische aanleg om een hartafwijking te ontwikkelen. Mijn verloskundige had daarom contact met het ziekenhuis. De cardioloog wilde alle risico’s voorkomen en stelde voor een ruggenprik en hormonen te geven tijdens de bevalling. Dat wilde ik liever niet. Ik heb de voor- en nadelen die ik ervaarde besproken met mijn verloskundige en cardioloog. En uiteindelijk besloten dat ik tóch kon bevallen met mijn verloskundige.

Geboortezorg in Nederland

In Nederland kun je zelf kiezen naar welke verloskundige je gaat, waar je wilt bevallen en wie de kraamzorg doet. De zorgverleners geven je informatie om de keuzes te maken die het beste bij je passen. Ook kun je de zorgverleners vragen om jou hierbij te helpen. De zorgverleners werken samen om je goede geboortezorg te geven. Goede begeleiding en zorg is afgestemd op jouw wensen en keuzes. Deze keuzes maak je zelf. Je hebt zelf ook een belangrijke stem in de zorg die je krijgt.

De zorgstandaard integrale geboortezorg beschrijft de basiszorg die elke (aanstaande) zwangere aangeboden hoort te krijgen. De zorgstandaard beschrijft welke zorg aangeboden wordt ongeacht welke zorgverlener dit uitvoert.

Standpunt Patiëntenfederatie

Patiëntenfederatie Nederland vindt dat passende en goede geboortezorg voor iedere moeder en kind de hoogste prioriteit moet hebben. Zwangeren moeten kunnen rekenen op goede tijdige zorg en zij moeten kunnen kiezen voor een zorgverlener die bij hen past. Voor passende goede geboortezorg is optimale samenwerking tussen alle geboortezorgprofessionals essentieel.

Verloskundigen, gynaecologen, kraamverzorgenden, de jeugdgezondheidszorg en andere zorgverleners hebben afspraken gemaakt over goede onderlinge samenwerking. Dit heet ‘integrale geboortezorg’. Deze zorgverleners werken samen in Verloskundige SamenwerkingsVerbanden; de VSV's.

Goede betrouwbare informatie over je zwangerschap is belangrijk. Van de verloskundige ontvang je de folder Zwanger! Van het RIVM In deze folder staat alles over zwangerschap, controles en zorg bij de bevalling en zwangerschap van zorgverleners in de geboortezorg. Deze informatie is ook te vinden op de website Alles over zwanger.

Voordat je zwanger bent

Een goede voorbereiding helpen jou en je partner om je kind een gezonde start te geven. Je kan ook voor de zwangerschap al een bezoek brengen aan de verloskundige om je wens te bespreken. Zo ben je goed voorbereid. Met de Zwangerwijzer kun je testen of er risico’s zijn voor de zwangerschap en je baby.

De vervulling van een kinderwens is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Eén op de zes raakt niet binnen een jaar zwanger. Soms duurt het gewoon wat langer, soms is er sprake van een vruchtbaarheidsprobleem.

Wat moet je regelen als je zwanger bent?

Als je zwanger wilt worden of zwanger bent, dan komt er veel op je af. Wat moet je allemaal regelen bij een zwangerschap?

Maak een afspraak met een verloskundige

Ben je zwanger? Maak dan zo snel mogelijk een afspraak met een verloskundige in de buurt. De verloskundige controleert regelmatig het verloop van jouw zwangerschap. Zij geeft informatie en je kunt vragen stellen.

Welke zorgorganisatie past bij jou? Externe link:zorgkaartnederland.nl

Kies je verloskundigenpraktijk en kraamzorgorganisatie bewust. Vergelijk op ZorgkaartNederland de waarderingen die verloskundigen hebben gekregen en lees de ervaringen van anderen.

Logo ZorgkaartNederland

Bereid je goed voor. Tijdens de zwangerschap en bevalling zijn er veel keuzes. Welke behandeling of welke zorg het beste bij jou past, hangt van een aantal zaken af. Bijvoorbeeld van je situatie thuis en wat jouw wensen zijn.
Het is belangrijk om samen met je verloskundige of dokter deze zaken op een rijtje te zetten. Dit kun je door 3 goede vragen te stellen.

In een aantal gevallen is het belangrijk om direct contact op te nemen met de verloskundige. Neem altijd contact op als je ongerust bent.

Wanneer bel je de verloskundige of arts?

Wil je contact met andere vrouwen die ook zwanger zijn? Kijk dan op deze sites.

Is er een medische reden, dan kan de verloskundige jou verwijzen naar een gynaecoloog in het ziekenhuis. Als je bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk hebt of bij een zwangerschapsvergiftiging (HELLP-syndroom). De gynaecoloog en de verloskundige bespreken dan met je of je voor de volgende controles naar het ziekenhuis moet of naar de verloskundige.

Het is belangrijk dat je nadenkt over zorg voor uw zwangerschap en/of bevalling in het ziekenhuis. Welk ziekenhuis past bij u? Dit hangt af van wat u wilt. Vergelijk op ZorgkaartNederland de waarderingen die ziekenhuizen hebben gekregen en lees de ervaringen van anderen. Of maak gebruik van de keuzehulp ziekenhuizen voor geboortezorg die samen met de Stichting Kind en Ziekenhuis is gemaakt.

Soms krijg je in je zwangerschap te maken met een zwangerschap gerelateerde aandoening. Voor informatie en steun kun je terecht bij een aantal patiëntenorganisaties:
> Care 4 Neo
> Stichting Kind en Ziekenhuis
> Stichting ZEHG
> Stichting Me Mam
> Vasa Previa Foundation

Zwanger en een chronische aandoening?

Wil je zwanger worden of ben je zwanger en heb je een chronische aandoening of ziekte bespreek dit dan met je arts. Veel patiëntenorganisaties bieden specifieke informatie aan, wat dit voor jou kan betekenen. Hieronder vind je een aantal patiëntenorganisaties:
> ReumaNederland
> Nieren.nl
> NVLE
> Crohn&ColitisNL

Waar wil je bevallen?

Als je zwangerschap zonder problemen verloopt, mag je zelf kiezen waar je wilt bevallen.

Thuis
Een thuisbevalling is uniek in de westerse landen. Alleen in Nederland bestaat een goed systeem om veilig thuis te bevallen in een vertrouwde omgeving, je eigen slaapkamer of bed. Je verloskundige begeleidt de bevalling. Vanaf 37 weken zwangerschap mag je thuis bevallen, mits het ziekenhuis binnen een half uur bereikbaar is. Je eigen verloskundige begeleidt de bevalling.

Poliklinisch in het ziekenhuis
Heb je geen medische indicatie, maar wil je wél in het ziekenhuis bevallen? Dat kan poliklinisch met je eigen verloskundige. Er is geen gynaecoloog aanwezig bij de bevalling.

In een geboortecentrum
Ook kun je in een geboortecentrum bevallen. Maar dat kan alleen als je geen medische indicatie hebt. Een geboortecentrum zit altijd in de buurt van een ziekenhuis, of zelfs in het ziekenhuis. Bij complicaties is medische zorg dus dichtbij.

Lees ook

Regel de kraamzorg

De kraamverzorgende ondersteunt jou en je partner in de eerste week na de bevalling. Ook kan de kraamverzorgende de verloskundige assisteren tijdens de bevalling. Regel de kraamzorg op tijd, in elk geval vóór de vijfde maand van je zwangerschap. Het is belangrijk dat je nadenkt over zorg Tijdens de kraamperiode. Dit hangt af van wat u wilt. Vergelijk op ZorgkaartNederland de waarderingen die kraamzorgorganisaties hebben gekregen en lees de ervaringen van anderen. Of maak gebruik van de keuzehulp kraamzorg.

Het consultatiebureau neemt contact op
Na de kraamtijd komt een wijkverpleegkundige van het consultatiebureau uit jouw buurt langs. Met haar bespreek je hoe de bevalling is verlopen. Ook maak je een afspraak voor de eerste controle van je baby. Het consultatiebureau geeft advies over verzorging, voeding, opvoeding en veiligheid. Ook zorgen zij dat jouw baby alle inentingen krijgt volgens het Rijksvaccinatieprogramma.

Lees ook

Word lid van het geboortezorgpanel / cliëntenpanel geboortezorg

Ben jij zwanger, in de afgelopen vijf jaar zwanger geweest of heb je een zwangerschapswens? Dan zijn jouw mening en ervaring heel erg belangrijk voor het verbeteren van de geboortezorg. Met jouw inbreng kunnen we snel onderzoeken wat vrouwen vinden van de zorg die zij zelf en hun (ongeboren) kind hebben ontvangen tijdens de zwangerschap, bevalling, kraamtijd en de periode erna. Het is belangrijk om jouw behoeften en wensen te horen, want dan kunnen we ons ervoor inzetten dat de zorg daarop aansluit en de belangen van vrouwen actief behartigen. Dit kan door lid te worden van het Cliëntenpanel Geboortezorg oftewel het Geboortezorgpanel.

Cliëntenpanel Geboortezorg / Geboortezorgpanel Externe link:dezorgvraag.nl/geboortezorg/

Word lid van het Cliëntenpanel Geboortezorg en help ons om de belangen van zwangere vrouwen te behartigen!

Welke kosten krijg je vergoed voor geboortezorg?

Vergoeding verloskundige zorg

Verloskundige zorg hoort tot het basispakket van de zorgverzekering. Je betaalt geen eigen risico voor verloskundige zorg vóór, tijdens en na de bevalling verleend door de verloskundige, huisarts of gynaecoloog.

Vergoeding ziekenhuisbevalling

Een ziekenhuisbevalling met medische noodzaak, wordt volledig vergoed door je basisverzekering. Wil je in het ziekenhuis bevallen zonder medische noodzaak, dan betaal je een eigen bijdrage.

Vergoeding geboortecentrum

Wil je bevallen in een geboortecentrum? Dan betaal je een eigen bijdrage en soms wat kosten voor extra services.

Vergoeding kraamzorg

Kraamzorg wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Je betaalt wel een eigen bijdrage per uur. Voor kraamzorg die je thuis ontvangt, betaal je € 5,10 per uur. Als je in het ziekenhuis bevalt, zonder medische noodzaak, betaal je een eigen bijdrage van € 20,00 per dag voor het kind plus € 20,00 per dag voor de moeder (2024).

Ervaringen

Tips

  • Kies je verloskundigenpraktijk bewust

    Vergelijk op ZorgkaartNederland de waarderingen die verloskundigen hebben gekregen en lees de ervaringen van anderen.

  • Bereid het gesprek met de verloskundige voor

    De verloskundige geeft informatie en je kunt vragen stellen. Bereid dit gesprek voor. Schrijf bijvoorbeeld voor het gesprek al je vragen op.

  • Bespreek het geboorteplan

    In een geboorteplan beschrijf je jouw wensen rondom de bevalling. Met je verloskundige schrijf je die wensen op. Zo weet iedereen wat jouw ideeën en wensen zijn. Bijvoorbeeld over pijnbestrijding. Tegelijkertijd is het een manier om met je partner over de bevalling te praten.

  • Controleer altijd je zorgverzekering

    Kijk met welke zorgverleners en instanties jouw zorgverzekeraar contracten heeft en wat de voorwaarden zijn. Zoek ook altijd goed uit wat onder de basisverzekering valt en of het nodig is een aanvullende verzekering af te sluiten. Soms kan het voordelig uitpakken om over te stappen naar een andere zorgverzekeraar.

Deze video laat zien hoe de geboortezorg in Nederland is georganiseerd. Een verloskundige en een gynaecoloog, vertellen over hun rol in de geboortezorg. Een zwangere vrouw en een jonge moeder vertellen over hun ervaringen.

Dit doen wij

De Patiëntenfederatie maakt zich sterk voor betere zorg. Dus ook voor zorg tijdens de zwangerschap en bevalling. Wij nemen ervaringen en wensen mee bij het opstellen van een nieuwe richtlijn over omgaan met pijn tijdens de bevalling. In een richtlijn staan aanbevelingen voor zorgverleners over hoe zij goede zorg kunnen verlenen.
Ook vinden wij dat er meer aandacht moet zijn voor de wensen en behoeftes van zwangere vrouwen. Zorgverleners moeten zwangere vrouwen en partners actiever vragen naar hun ervaringen in de zorg.

Visie lokale en regionale cliëntenparticipatie in de geboortezorg

Cliënten- en patiëntenparticipatie in de geboortezorg is sterk in ontwikkeling. Op landelijke niveau zijn er veel cliënten- en patiënten en ouderorganisaties in meer of mindere mate actief in de geboortezorg die elk hun eigen achterban, kennis en expertise hebben. Op landelijk niveau is er sinds 2021 een maandelijks overleg met de landelijke cliënten- en patiëntenorganisaties onder coördinatie van Patiëntenfederatie Nederland. Op regionaal niveau zou elk verloskundig samenwerkingsverband vanuit de ZIG een moederraad moeten hebben. Uit ons onderzoek bleek dat er op regionaal niveau 52 ouderadviesraden (hierna cliëntenraden) zijn waarvan 33 actief en 19 die nog in de opstartfase.

Aangezien zowel landelijke cliënten- als patiëntenorganisaties als regionale cliëntenraden veelal met dezelfde onderwerpen bezig zijn en te maken hebben met dezelfde uitdagingen, hebben Het Buikencollectief en Patiëntenfederatie Nederland een visie te ontwikkeld over de positie van regionale ten opzichte van landelijke cliëntenparticipatie in de geboortezorg en de wijze waarop dit het beste kan worden vormgegeven en ondersteund. Met deze visie hopen we dat er meer samenhang en samenwerking komt als het gaat om landelijke, regionale en lokale cliëntenparticipatie en dat de kwaliteit van cliëntenparticipatie op alle niveaus verbetert.

Onderzoek onder vrouwen met een zwangerschap langer dan 41 weken

Vrouwen die 41 weken of langer zwanger zijn, hebben vooral behoefte aan informatie over de mogelijke gevolgen van die lange zwangerschap voor hun baby en henzelf. Tevens willen ze graag goede informatie over wat ze kunnen verwachten van de bevalling als het zover is. 
Dat blijkt uit een onderzoek onder ruim zevenhonderd vrouwen die zwanger waren (25%) op het moment van het onderzoek of in de twee jaar daarvoor (75%). Het overgrote deel van de zwangere vrouwen (86%) wil graag informatie over langere zwangerschappen dan 41 weken. Van hen wil 59% die informatie altijd krijgen, terwijl ruim een kwart de informatie wil zodra ze 41 weken zwanger zijn. De vraag naar informatie gaat vooral over de mogelijke gevolgen voor de baby. Tevens willen vrouwen weten wat er met henzelf kan gebeuren, hoe de bevalling verloopt, wat de kans is dat het goed gaat en wat het effect kan zijn voor de binding tussen moeder en kind. 
Het onderzoek is in 2021 gedaan voor een project van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), Stichting Zelfbewust Zwanger, en Patiëntenfederatie Nederland. Zij maakten een Keuzekaart voor een zwangerschap van 41 weken of langer. Het Kennisinstituut van Medisch Specialisten begeleidde dit proces. 
Er is een vragenlijst gemaakt om de mening van de zwangeren zelf te horen. De lijst is gebaseerd op de inbreng van Stichting Zelfbewust Zwanger, KNOV, NVOG en Patiëntenfederatie Nederland. Voor het onderzoek is de vragenlijst verspreid via verschillende kanalen van de KNOV en Stichting Zelfbewust Zwanger. Bekijk hieronder de resultaten van het onderzoek.

Keuzekaarten

Prem Geboortezorg 2023

Vanaf 1 januari 2023 ontvangen alle net bevallen ouders de nieuwe PREM vragenlijsten. PREM staat voor de Engelse term Patient Reported Experience Measure. Het is een korte vragenlijst van 14 vragen. Zo kunnen we op een betere manier de ervaringen van cliënten en patiënten meten in de geboortezorg. Via de vragenlijst verzamelen we de meningen over alle zorgverleners die cliënten ontmoeten tijdens de zwangerschap, de geboorte van het kind en de korte periode daarna.
Je krijgt de vragenlijst via je zorgverlener, dit is meestal de verloskundige. Al in het begin van de zwangerschap wordt er verteld dat je na de bevalling deze PREM vragenlijst krijgt ongeveer 6 weken na je bevalling. Je kunt de vragenlijst anoniem invullen. Wil je niet meewerken, dan kun je dat aangeven.

Doe je mee en deel jij jouw ervaringen?

Alle zorgverleners kunnen zo feedback van hun cliënten krijgen over de geboden zorg. Alle ervaringen worden verzameld om te komen tot meer duidelijkheid (transparantie) over de resultaten van de geboortezorg. Zo kunnen zij van deze ervaringen leren en (de kwaliteit van) hun zorg verbeteren.
De uitkomsten leveren ook waardevolle keuze-informatie op voor cliënten. Samen met de geboortezorgpartijen werken we samen om deze informatie vanaf 2024 ook toegankelijk voor cliënten te krijgen. Bijvoorbeeld door de ervaringen op ZorgkaartNederland.nl op zorgaanbiedersniveau zichtbaar te maken of via de bestaande keuzehulpen. Wil je nu al andere vrouwen helpen bij de keuze voor hun zorgverlener, laat dan weten hoe je je zorgverlener waardeert via ZorgkaartNederland.nl Voor de meestgestelde vragen over de PREM Vragenlijst kun je hier beneden in de lijst kijken.

Kamerbrieven en onderzoeken

Lees ook

Is deze pagina nuttig?
Bedankt voor je feedback!