Meer financiële drempels voor patiënten onverstandig en onnodig

Patiëntenfederatie Nederland vraagt de partijen aan de formatietafel om bij de keuzes voor de toekomst van de zorg niet te kiezen voor hogere financiële drempels voor patiënten. Dat schrijven wij in een brief aan informateur Rianne Letschert. Volgens ons is dat niet alleen onverstandig, maar ook niet nodig om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Zo wijzen we in de brief op de lucht die op dit moment nog in het systeem zit: “Er liggen nog veel kansen om de zorg anders, beter en goedkoper te organiseren,” aldus directeur-bestuurder Arthur Schellekens.

Onnodige zorg

Zo blijkt uit ons eerdere onderzoek dat 40 procent van de patiënten regelmatig zorg ervaart die geen duidelijke toegevoegde waarde heeft, op het verkeerde moment wordt geleverd of voorkomen had kunnen worden. Voorbeelden zijn patiënten die meermaals hetzelfde onderzoek moeten ondergaan, of een patiënt die geopereerd wordt maar die eigenlijk beter op een andere manier geholpen had kunnen worden: “Deze onnodige zorg is belastend voor patiënten én ons zorgsysteem, maar wordt wel door datzelfde systeem veroorzaakt,” aldus Schellekens. 

Zo mijden mensen fysiotherapie en mondzorg omdat ze het niet kunnen betalen, maar komen daardoor uiteindelijk vaak in de veel duurdere specialistische zorg terecht. In de spreekkamer wordt daarnaast nog te weinig gesproken over leefstijl en preventie, terwijl daar juist gezondheidswinst te behalen is. Ook het gebrek aan transparante kwaliteitsinformatie speelt een rol: kwaliteitsverschillen blijven hierdoor bestaan, met onnodige heroperaties, nazorg en bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid tot gevolg. 

Daarnaast leidt de gebrekkige gegevensuitwisseling tussen zorgverleners tot medische fouten, dubbele diagnostiek, vermijdbare ziekenhuisopnames en veel extra administratieve lasten. Bewezen effectieve vormen van digitale zorg – zoals thuismonitoring en digitale consulten – worden bovendien nog onvoldoende benut, terwijl veel patiënten hier juist graag meer gebruik van willen maken. 

Zorgmijding voorkomen

Volgens ons laten deze voorbeelden zien dat er nog veel lucht in het systeem zit: “Het is belangrijk om eerst te kijken naar oplossingen die de zorg slimmer en passender maken, voordat we patiënten met meer zorgkosten opzadelen. Veel patiënten met een laag inkomen en/of chronische ziekte zouden zo’n stijging van kosten ook niet aan kunnen,” aldus Schellekens: “1 op de 5 patiënten mijdt nu al regelmatig noodzakelijke zorg om de stapeling van kosten. Dat leidt niet alleen tot meer gezondheidsproblemen, maar uiteindelijk ook tot hogere zorguitgaven.”

In de brief benadrukken we dat Nederland veel in huis heeft om de zorg toekomstbestendig te maken: betrokken professionals, innovatieve mogelijkheden en patiënten die – met de juiste ondersteuning – graag willen bijdragen om de zorg toegankelijk te houden. Meer doorzettingsmacht, minder verkeerde financiële prikkels, minder institutionele belangen en een betere aanpak van fraude (circa 10 miljard euro per jaar) moeten ruimte maken voor meer passende zorg: “Als we de weeffouten in het systeem gericht aanpakken, wordt de zorg voor patiënten beter en blijft zij toegankelijk en betaalbaar voor iedereen. Dat is een gezamenlijke opgave, en wij denken daar graag constructief in mee,” besluit Schellekens. 

Lees hier de gehele brief aan de informateur