Ga naar main content
  • Geboortezorg
  • Patiëntveiligheid

Zwangeren dupe van zorgtekorten: directe actie vereist

12 december 2024
Begin main content

De geboortezorg in Nederland staat onder grote druk. Uit onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland blijkt dat 55% van de huidige zwangeren de gevolgen van tekorten in de geboortezorg ervaart. Eenzelfde percentage heeft hier iets van gemerkt tijdens een eerdere zwangerschap, bevalling of kraamtijd. Dit leidt tot verminderde zorg, onzekerheid en nadelige effecten op zowel moeder als kind. “Het is onacceptabel dat zwangeren en hun gezinnen in deze kwetsbare fase geconfronteerd worden met een zorgsysteem dat hen niet volledig kan ondersteunen,” zegt Arthur Schellekens, directeur-bestuurder van de Patiëntenfederatie. “Voor meer dan de helft van de zwangeren leidt dit tot stress en onzekerheid, met alle gevolgen van dien voor zowel moeder als kind.”

“Vanwege onregelmatige hartslag bij de baby waren extra controles noodzakelijk. Door een tekort aan specialisten duurde het maken van een afspraak veel langer, waardoor er een onzekere periode aanbrak.”

“Ik heb wel 20 kraambureaus gebeld voordat ik iemand had gevonden.” 

“Dat de verloskundige tijdens mijn bevalling ook telefoondienst voor spoedgevallen had, wist ik niet van te voren en dit gaf veel onrust. Zij was namelijk constant aan de telefoon.”

De tekorten uiten zich op verschillende manieren. Zwangeren krijgen vaak minder kraamzorg dan nodig, ervaren wisselingen in zorgverleners of moeten langere tijd wachten op belangrijke afspraken zoals echo’s. Voor één op de drie zwangeren betekent dit dat zij niet de zorgverlener van hun keuze krijgen. Dit heeft een directe impact op de continuïteit van zorg, wat cruciaal is in een periode waarin vertrouwen en veiligheid voorop moeten staan.

“Ik had veel pijn, en het was onprettig zo lang in onduidelijkheid te zitten naar welk ziekenhuis we konden. 40 min bellen vind ik absurd, hier zou een beter systeem voor moeten zijn.” 

“Ik heb lang op de rand van een postnatale depressie gezeten, maar door het gebrek aan professionele hulp werd het niet goed gesignaleerd en opgelost.” 

Gebrekkige informatievoorziening

Een groot deel van de problemen wordt verergerd door een gebrek aan tijdige en duidelijke informatie. Eén derde van de zwangeren geeft aan dat zij niet of pas op het laatste moment geïnformeerd werden over de tekorten en de mogelijke gevolgen voor hun zorgtraject. Dit leidt tot extra spanning en maakt het voor hen moeilijk om zich goed voor te bereiden. 

“Zwangeren horen vaak al vroeg in de zwangerschap dat er tekorten kunnen zijn, maar krijgen pas vlak voor cruciale momenten te horen wat dit concreet voor hen betekent,” aldus Schellekens. “Deze onzekerheid zorgt voor onrust en kan zelfs de gezondheid van moeder en kind beïnvloeden.” 

"De situatie is schrijnend en de tijd van pappen en nathouden is voorbij," waarschuwt ook Marjolein van Gelderen, voorzitter van de Geboortebeweging. "Er wordt al jaren over gepraat, maar echte actie blijft uit. Deze bestuurlijke verlamming zet vrouwen aan de zijlijn, met desastreuze gevolgen voor hun zorg."

Dringende oproep tot actie

De Patiëntenfederatie roept op tot directe actie van alle betrokken partijen in de geboortezorg. Om de situatie te verbeteren zijn volgens ons, naast het verhogen van de capaciteit, drie zaken essentieel:

  • Transparante informatievoorziening > Zwangeren moeten vroegtijdig en duidelijk geïnformeerd worden over de tekorten en de impact daarvan op hun zorg.
  • Persoonlijke begeleiding > Zorgverleners moeten zwangeren actief ondersteunen bij het maken van zorgkeuzes, zodat zij beter voorbereid zijn.
  • Innovatieve oplossingen > Denk aan zorg op afstand als dat mogelijk is en betere samenwerking tussen zorgaanbieders om de druk op het zorgsysteem te verminderen.