Toos: ‘Kwaliteit van leven vind ik minstens zo belangrijk als oud worden.’
Lang leven willen we allemaal, maar de kwaliteit van leven vind ik minstens zo belangrijk. Ik ben 92, ben nu nog gezond en geniet van mijn tuin, legpuzzels maken en muziek luisteren. Ik moet er niet aan denken dat ik bijvoorbeeld een hersenbloeding krijg en daarna niks meer kan. Dan is mijn leven mooi geweest en wil ik mijn naasten niet belasten met de zorg voor mij. Daarom heb ik een niet-reanimerenpenning.
Ik ben nu 21 jaar weduwe en woon nog zelfstandig in mijn eigen huis. Ik heb fijne buren en elke week komt mijn hulp. Voor de coronacrisis kreeg ik ook thuishulp om me te helpen bij het douchen. Dat doe ik nu zelf, maar dan moet ik wel goed oppassen. Verder kan ik alles nog zelfstandig. Alleen koken is niet echt mijn hobby. Mijn hulp haalt daarom altijd lekker klaargemaakt vlees bij een goede slager. Dat vries ik dan in.
Kwaliteit van leven is voor mij zelfredzaam zijn
Kwaliteit van leven betekent voor mij dat ik zelfredzaam ben, niet afhankelijk van andere mensen en niet elke week bij de dokter hoef te zitten. Lopen gaat wel moeilijk omdat ik artrose heb in mijn knieën, maar ik rij nog wel auto. Ik ben nog goedgekeurd tot mijn 95e jaar. De snelweg ga ik niet meer op, dat wil ik anderen niet aandoen. Daar moet je vaker voor rijden. Ik ga nog naar het dorp met de auto en een kop koffie drinken bij een vriendin. Maar als ik 95 ben, dan stop ik met rijden. Ik vond het ook altijd heerlijk om te fietsen met een vriendin in de omgeving. Of winkelen in Eindhoven. Die dingen mis ik wel heel erg. Ook mis ik mijn kaartclubje dat we hadden voor de coronacrisis. En het afgelopen jaar ben ik drie vriendinnen kwijtgeraakt. Maar daar is allemaal niks aan te doen, dat is het leven.
Ik houd van legpuzzels
Ik kan goed alleen zijn en ben zelfs graag alleen. Dan kan ik enorm genieten van de natuur en mijn tuin. Als ik naar buiten kijk dan zie ik een hele grote wilg, een beuk en een kastanje. En in het voorjaar bloeit alles zo prachtig. Ook houd ik ontzettend van legpuzzels. Laatst heb ik de Nachtwacht gemaakt van 1500 stukjes, die had ik gekregen voor mijn verjaardag. Die was best lastig hoor. Puzzelen is voor mij net als onkruid wieden: je denkt nergens aan, alleen dat ene stukje aanleggen, dat is zo rustgevend. Op tv kijk ik graag naar opera’s en concerten, of ik geniet met mijn ogen dicht van een goed stuk muziek op de radio. Maar ik houd ook van échte stilte.
Dan zeg ik: 'het is mooi geweest'
Ik moet er niet aan denken dat ik dat allemaal niet meer zou kunnen. Dat ik bijvoorbeeld door een hersenbloeding half verlamd in een stoel kom te zitten. Dat betekent alleen maar ellende, ook voor mijn naasten. Daar hoef ik niet voor te blijven. Dan zeg ik: het is mooi geweest, ik heb een mooi leven gehad. Ik wil niemand tot last zijn. Daarom heb ik een niet-reanimerenpenning aangevraagd. Want lang leven willen we allemaal, maar de kwaliteit van leven vind ik minstens zo belangrijk.
Sudoku's zijn goede hersengymnastiek
Tot mijn 90e verjaardag ben ik altijd goed gezond geweest. Nu heb ik hartfalen. Hiervoor heb ik medicatie, maar die bevalt me niet. Ik voel me een ander mens dan voorheen. Ik zit wat minder lekker in mijn vel. Dat zijn nu eenmaal de bijwerkingen. Ik hoop van harte dat ik met het ouder worden niet depressief of dement wordt. Om dat te voorkomen doe ik veel sudoku’s, dat is goede hersengymnastiek. En ik zit elke ochtend op de hometrainer.
De niet-reanimerenpenning
Een niet-reanimerenpenning is een wilsverklaring waarin staat dat je niet wilt worden gereanimeerd. Je draagt de penning bijvoorbeeld om je nek. Zo kunnen hulpverleners meteen zien dat je ze jou niet moeten helpen als je bijvoorbeeld een hartstilstand hebt. De penning heeft daarmee gevolgen voor je medische behandeling.
