Doorbraak voor wachtende patiënten: zorgverzekeraars gaan actief helpen bij wachttijden

Deze week is het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) ondertekend. Daarin is op aandringen van Patiëntenfederatie Nederland een doorbraak bereikt in de strijd tegen te lange wachttijden. Voor het eerst krijgen zorgverzekeraars namelijk inzicht in wie van hun verzekerden op wachtlijsten van ziekenhuizen en klinieken staan, en kunnen zij hun verzekerden proactief naar een sneller alternatief bemiddelen als de wachttijd te lang is. 

Wachttijden vaak onaanvaardbaar en onnodig lang

Veel patiënten wachten momenteel vele weken tot maanden op een behandeling of operatie. Uit recent onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland blijkt dat 8 op de 10 patiënten wachttijden te lang vindt. Bijna de helft ervaart hierdoor verergering van klachten, stress of verlies van kwaliteit van leven.

Tegelijkertijd weten we dat de wachttijden in Nederland per zorgaanbieder behoorlijk kunnen verschillen. Waar je in het ene ziekenhuis soms een halfjaar op een bepaalde operatie moet wachten, is er in een ander ziekenhuis binnen een paar weken plek. Slechts 7% van de patiënten die op een wachtlijst staan worden gewezen op snellere alternatieven. Nog minder patiënten worden gewezen op het bestaan van zorgbemiddeling vanuit de verzekeraar, blijkt uit hetzelfde onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland.  

Bij zorgbemiddeling gaat de verzekeraar voor patiënten op zoek naar een sneller alternatief. Uit het onderzoek van Patiëntenfederatie blijkt dat effectief. Ruim de helft van de patiënten dat aan zorgbemiddeling doet werd hierdoor uiteindelijk sneller geholpen. 

Proactieve zorgbemiddeling

Zorgbemiddeling is dus effectief, maar wordt nog veel te weinig ingezet. Zorgverzekeraars kunnen hier nu alleen mee aan de slag als een patiënt daar om vraagt. Door de nieuwe afspraken in het AZWA gaat dit veranderen. Zorgverzekeraars krijgen namelijk inzicht in de wachtlijsten van ziekenhuizen en klinieken die boven de treeknorm uitkomen en mogen die patiënten proactief gaan benaderen om hen snellere alternatieven voor te stellen.

Arthur Schellekens, directeur van Patiëntenfederatie Nederland: “Dit is een grote overwinning voor patiënten waar wij als Patiëntenfederatie Nederland hard voor gepleit hebben. Het is onaanvaardbaar dat mensen onnodig lang wachten terwijl elders plek is. Dankzij dit akkoord hoeven patiënten straks niet meer zelf overal achteraan te bellen over iets waar ze geen zicht op hebben. Als de wachttijd te lang is, belt je zorgverzekeraar jou met een alternatief. Dat geeft mensen grip en voorkomt onnodig lijden.”

Belangrijke stap vooruit

De Patiëntenfederatie ziet de afspraak als een belangrijke eerste stap om wachttijden terug te dringen en beschikbare capaciteit beter te benutten. Wachttijden zullen er altijd in bepaalde mate blijven, maar onnodig wachten terwijl er elders plek is zonder dat je daarvan op de hoogte wordt gebracht, behoort straks als het goed is tot het verleden.